Konu Tarihi: 15.03.2014- 04:08

---

Tecavüz mağdurları neden kendilerini de suçlarlar?




Ocak ayında yayınlanan bir çalışmaya göre, cinsel saldırı mağdurlarının saldırıda kendilerine atfettikleri sorumluluk, saldırıdan haberdar olan üçüncü kişilerin onlara atfettiğinden daha fazla. Kendini suçlamanın toplumsal-bilişsel-duygusal temelleri konusundaki bilgimizde ciddi boşluklar var.


Cinsel saldırı, kadınların en sık karşılaştıkları istismar biçimlerinden biri. Cinsel saldırıya uğrayan kadınların önemli bir kısmı, olayı yakınlarına bile anlatmaktan çekiniyorlar. Çünkü toplum, mağdura inanmamayı, hatta mağduru suçlamayı tercih edebiliyor. Türkiye’de giyim tarzı bile mağduru suçlamak için yeterli. Mağdurlar da suçun en azından bir kısmını kendilerinde buluyorlar.

Ocak ayında yapılan bir çalışma, mağdurların ve saldırıdan haberdar olan üçüncü kişilerin suçu çeşitli kategorilere nasıl paylaştırdıklarını inceliyor. Araştırmanın katılımcıları üç gruptan oluşuyor. İlk grupta, sonuçlanmış bir cinsel saldırının mağduru olan kadınlar var. İkinci grupta saldırgandan kurtulabilmiş kadınlar, üçüncü grupta ise cinsel saldırıya uğramış en az bir kişiyi tanıdığını söyleyen kadınlar var. Toplam 271 katılımcı da üniversite lisans öğrencileri.

Araştırmada cinsel saldırı, kadının onayı ve isteği dışında gerçekleşen her türlü cinsel ilişki olarak tanımlanıyor.

Katılımcılardan, saldırıdaki suçu, saldırgan, mağdur, aile üyeleri, arkadaşlar ve durum kategorilerine paylaştırmaları isteniyor. Ayrıca suçu neden o şekilde paylaştırdıklarını açıklamaları isteniyor.

Hem mağdurlar (%68), hem de üçüncü kişiler (%82) suçun çoğunu saldırganda buluyorlar. Ancak mağdurlar (ilk iki grup) kendilerine %19 oranında suç atfederken, üçüncü kişiler onlara %8 oranında suç atfediyor. İlk gruptaki kadınların %25’i yeterince direnmedikleri için kendilerini suçluyorlar. Bu oran ikinci grupta %11. İlk gruptaki kadınların kendilerini suçlama nedenlerinden biri de saldırı sırasında sarhoş olmaları (%29).

Araştırmacılar mağdurların kendilerini daha çok suçlamalarını açıklarken "olayın detaylarına vakıf" olmanın da bir faktör olduğunu söylüyorlar ancak buradan saldırganın suçunu hafifletecek sonuçlar çıkarılmaması gerektiği konusunda okurları uyarıyorlar.

Araştırmanın sonuçları, mağdurların ve dert ortaklarının (üçüncü grup), suçun çoğunu saldırgana atfetmeleri açısından umut verici. Ayrıca, kendini suçlayan mağdurların suçu, kalıcı karakter özelliklerine değil de davranışlarına atfetmeleri, kontrol duygularını geliştiren, endişelerini azaltan bir başa çıkma yöntemi olabilir.

Çalışma, sadece ABD'li üniversite öğrencileri üzerinde yapıldığı için sonuçların diğer örneklemlerde çok farklı çıkma olasılığı var. Mağduru suçlamaya daha meyilli örneklemlerde kendini suçlama yüzdesinde oynama olabilir.

İlgili makale: Perilloux vd. 2014, Personality and Individual Differences

http://bilimsol.org/bilimsol/toplum-bilimleri/tecavuz-magdurlari-neden-kendilerini-de-suclarlar