SolPaylaşım  
Ana Sayfa  |  Yönetim Paneli  |  Üyeler  |  Giriş  |  Kayıt
 
OTURUYORSAN KALK; AYAKTAYSAN YÜRÜ; YÜRÜYORSAN KOŞ!
Yurt ve dünya sorunlarına soldan bakan dostlar HOŞGELDİNİZ .Foruma etkin katılım yapabilmeniz için KAYIT olmalısınız.
Yeni Başlık  Cevap Yaz
'Toplumsal ilerleme' ne oldu?           (gösterim sayısı: 4.005)
Yazan Konu içeriği
Üye Profili boşluk
melnur
[ Gelenek ]
Kurucu
Varsayılan Kullanıcı Resmi
Kayıt Tarihi: 02.08.2013
İleti Sayısı: 10.954
Konum: İstanbul
Durum: Forumda Değil
İletişim E-Posta Gönder
| Özel ileti Gönder

36 kere teşekkür etti.
50 kere teşekkür edildi.
Konu Yazan: melnur
Konu Tarihi: 14.02.2017- 10:52


'Toplumsal ilerleme' ne oldu?
Metin Çulhaoğlu



Sınırları dar çizilmiş konular tartışılırken “büyük resme de bakalım” denir.   Bundan kastedilen genellikle dünyanın durumudur.

Sosyalist hareket 70’li yıllarda “büyük resme” bakışta ayrışma yaşadı. 60’ların sonuna doğru belirginleşen farklı yönelimler 70’lerde ayrı yerlere oturdu. Ayrışan damarlardan birini “Sovyetik çizgi” oluşturuyordu.

“Büyük resme” buradan bakıldığında devrim sürecinin üç bileşeni sayılır, ardından “sosyalizm” denmeyecekse “barış, demokrasi ve toplumsal ilerleme” denirdi. Böylece “toplumsal ilerleme” belirli bir çizginin alametifarikası haline geldi. Bir kesime bu nedenle “ilerlemeci” dendi.

Hemen vurgulayalım: “Toplumsal ilerleme” Marksist miras açısından bir tahrifatı, devrimcilikten revizyonizme geçişi ifade etmiyordu. Aslında “toplumsal ilerleme” tam tamına Marksizm kaynaklıydı. Örneğin Manifesto’ya bakıldığında kapitalizmin gelişiminin bir toplumsal ilerleme olarak görüldüğü su götürmezdi.

Daha eski kaynak ise Aydınlanma düşüncesiydi. Marksizm de bu düşünceden çıkmıştı ve Aydınlanma öncesi düşüncenin döngüsel tarih anlayışına karşı bir “ilerleme” fikrine işaret ediyordu. Dahası, başka olanca farklılığa, ulaşılan sonuçlardaki köklü ayrılığa rağmen Marksist düşünce ile liberal aydınlanmacılık bu “ilerleme” fikrinde buluşuyordu…

Şimdi, güncel sorularımızı soralım:

“Toplumsal ilerleme” ne oldu?

Büyük resme bu açıdan bakıldığında görülen nedir?

***    

Yanıtımız köşelidir: Toplumsal ilerleme geçmişte kalmıştır;   günümüzde dünya ölçeğinde “toplumsal ilerlemeden” söz edilmesi abestir…

Tarihsel olarak kapitalizmin doğuşuna ve gelişmesine belirli bir açıdan “ilerleme” atfedilmesi sakıncalı değildir. Ama bugün bu uzun tarihsel dönemin sonuna, sınırlarına gelinmesiyle ortada “ilerleme” denebilecek bir şey kalmamıştır. Teknoloji ve iletişim gibi alanlardaki büyük atılımların “bir tarafın elinde” insanlığa getirdiklerinin net bilançosunu “ilerleme” saymak mümkün görünmemektedir.

Toplumsal ilerleme, bir, bu anlamda geride kalmıştır.

İkincisi: 20. yüzyılda, dünya kapitalist sisteminin sosyalist sistem karşısında kendine çeki düzen verme ihtiyacı duyduğu bir dönem yaşanmıştır: “Refah devleti”.   Kuşkusuz kapitalizmin kendi dinamiklerinin sonucuydu; ama böyle bir yan gerekçesi de vardı ve bir “ilerlemeyi” temsil etmekteydi.

Şimdi bu da geride kalmıştır.

Kısacası, “toplumsal ilerlemeden” söz etmek artık mümkün değildir.

***

Çok mu karamsar?

Böyle sayanları anlamak güçtür. Kapitalizmde insanlık adına bir gelecek göremeyenlerin “karamsar” sayılması, burjuva ideolojisinin kendini fazla belli etmeyen yan etkilerinden biri sayılmalıdır.  

“İyimser” sayılmak için “Bu kapitalizm ne yapar eder bir çıkış yolu bulur” diye iman etmek ya da Schumpeter’i hatırlayıp “Tamam, yıkım var, ama yaratıcılık da” demek mi gerekmektedir?

Sosyalistler, kurdeşen dökme pahasına kapitalizmin geleceğini sermaye sınıfından, onun ideologlarından ve siyasetçilerinden daha fazla düşünüp dert etme gibi bir mecburiyet hissetmemelidir. Aralarından çok akıllı olanların bu akıllarını başka yerlerde kullanmaları daha faydalı olacaktır.  

Bunları geçelim ve konuyu yazının sınırları içinde bağlamaya çalışalım.

Üç noktaya değinip bitireceğiz:

- Kapitalizmin geleceği, her biri “yeni normal” sayılmak üzere birbirini izleyen “toplumsal gerileme” uğraklarıyla şekillenecektir. Bir oturma, görece uzun süreli bir istikrar dönemi beklenmemelidir. Uluslararası ilişkilere gelince; ne Britannica’lı ne de Americana’lı bir “pax” (barış) dönemi mümkün değildir.

- İktidar hedefi ve imkânları olmayan, “bilinçsiz” kapitalizm karşıtı tepkiler artacak ve yaygınlaşacaktır. Bu arada bir dönem yere göğe sığdırılamayan “yeni toplumsal hareketler” ya sönümlenecek ya da verili düzen içinde kendi başlarına hiçbir yere varamayacağını görüp daha “sınıfsal” ve “radikal” tercihlere yönelmek zorunda kalacaktır.

- Günümüzde, epistemolojik yanları da olan bir gerçeği hiç unutmamak gerekmektedir: Bugün eylemli olmak, değiştirmenin berisinde, anlamanın ve yorumlamanın da ön koşulu haline gelmiştir. Hep belirsizliklerden, olumsallıklardan söz ediyoruz ya; sosyalizmin kanlı canlı bir alternatif olarak kendini göstermesi, kimsenin kuşkusu olmasın, görünürdeki özne/taraf sayısını, belirsizlikleri azaltacak, karmaşık tabloyu sadeleştirecektir.  

Dönem, kapitalizmin bu kez şapkadan hangi tavşanı çıkaracağını değil bizim “yeni” neler söyleyip yapabileceğimizi düşünme dönemidir.  



Yeni Başlık  Cevap Yaz



Forum Ana Sayfası

 


 Bu konuyu 1 kişi görüntülüyor:  1 Misafir, 0 Üye
 Bu konuyu görüntüleyen üye yok.
Konuyu Sosyal Ortamda Paylas
Benzer konular
Başlık Yazan Cevap Gösterim Son ileti
Konu Klasör Sosyalizmin toplumsal ajanları umut 10 16953 12.05.2014- 16:45
Konu Klasör Toplumsal değişim konusu... melnur 0 2328 20.08.2019- 08:02
Konu Klasör İşçi sınıfı: İlerici tek toplumsal güç melnur 0 2184 02.05.2017- 07:50
Konu Klasör Devrimci olmayan durumda toplumsal siyaset... melnur 3 1849 13.11.2020- 03:31
Konu Klasör Asıl hesabı toplumsal muhalefet kesecek melnur 2 4265 20.07.2014- 06:30
Etiketler   Toplumsal,   ilerleme,   oldu
SOL PAYLAŞIM
Yasal Uyarı
Sitemiz Bir Paylasim Forum sitesidir Bu nedenle yazı, resim ve diğer materyaller sitemize kayıtlı üyelerimiz tarafından kontrol edilmeksizin eklenebilmektedir. Bu nedenden ötürü doğabilecek yasal sorumluluklar yazan kullanıcılara aittir. Sitemiz hak sahiplerinin şikayetleri doğrultusunda yazı ve materyalleri 48 Saat içerisinde sitemizden kaldırmaktadır.
Bildirimlerinizi info@solpaylasim.com adresine yollayabilirsiniz.
Forum Mobil RSS