Bir bütünleşme süreci olarak sosyalizm
Erhan Nalçacı


Yunanistan ve Porto Riko’nun ardından birçok ülkenin iktisadi olarak iflasa sürüklenmesi bekleniyor. Kapitalizmin krizi emekçi sınıfları düzene bağlayan bağları parçalayarak derinleşiyor.

Bizim gibi ülkelerde bir haydutlar çetesinin elinde kronikleşen siyasi kriz düzen içi çözümleri zayıflatıyor.

Her yerde silahlar çekiliyor. Rus haber ajanslarına bir göz atın, bir savaş bültenine benziyor.

Ve ABD yağma düzenini sürdürmek için müdahale ettiği hemen her yerde çarşafa dolanıyor.   Kendi ülkesinde bile insanları hapishaneye doldurmadan, öldürmeden yapamıyor.

Bu koşullarda bir çıkışın örgütlenebilmesi için güçlü ve ortaklaşılmış bir programa ihtiyaç var.

Bir kez daha sosyalizmi hatırlamanın zamanı.

Sınıflı toplumların parçaladığı, lime lime ettiği insanlığı bütünleştirme süreci olarak…

***

Sosyalizm her şeyden önce birbirinden kopartılan, rekabet içinde yalnızlaştırılan, atomize edilen insanların bütünleşme sürecidir. Dayanışma içinde birlikte üreten, birlikte yaşamı örgütleyen, dinlenmeyi, eğlenmeyi bu kolektif kültürün üzerine inşa eden bir süreç olarak görülmelidir.

Sosyalizm; kadın ve erkeğin bütünleşme sürecidir. Özel mülkiyet düzeni kadını ve erkeği birbirinden koparmış, toplumsal eşitsizliğin en belirgin yanlarından biri haline getirmiş, aşkı, sevgiyi ve emeği birbirinden ayırmıştır. Sosyalizm bunların tekrar bütünleştiği sürecin adıdır.

Sosyalizm; binlerce yıllık sınıflı toplumlarının parçaladığı emek sürecinin yeniden bütünleştirilmesi işlemidir. Birbirinden kopartılan kol ve kafa emeği, kullandığı makinenin, telefonun vb. nasıl çalıştığını bile bilmeyen, bütününü göremediği süreçlerin küçük bir parçasını üreten geniş emekçi yığınlarından yeni bir insanın yaratılmasıdır. Yeni insan, katıldığı emek sürecinin felsefesini, bilimini ve estetiğini bütünleştiren kolektifin üyesi olacaktır.

Sosyalizm, binlerce yıldır dayatılan yönetici/yönetilen tabakalaşmasının ortadan kaldırılma sürecidir. Kapitalizm ancak kendi sınıfına ihanet etme potansiyeli olan emekçileri yönetici yapar. Büyük tekellerin mülkü haline gelen bu dünyada emekçi sınıfların başka bir koşulla bu mülkü yönetme şansı bulunmuyor.   Yerelleşme, demokratikleşme ve özerklik; üretim, hizmetler, ticaret ve bankalar bütün toplumun malı yapılmadan bir zırva olarak kalmaya mahkum.

Sosyalizm köy ve kentin bütünleşme sürecidir. Tarım modern ve kolektif üretimin konusu olurken, kentlerin insanın doğaya ve insanın insana yabancılaşmasının mekanı olmaktan kurtulmaya başlamasıdır.

Sosyalizm en nihayet, ulusların bütünleşme sürecidir. Uluslaşma tarihsel olarak feodal parçalanmışlığa karşı bir ileri adımdır, ancak en iyi biz biliyoruz belki, halkların birbirine düşman edilmesi, katliamlar, büyük göçler ve asimilasyon politikaları ile ilerlemiştir. Sosyalizm, bu parçalanmışlığı telafi etmek, halkları bir kültürel zenginlik içinde bütünleştirmek için büyük bir olanak sunuyor.  

Emperyalizmin, sınırlara müdahale etmek üzere yaptığı her operasyon köleleşme, yağma ve katliamlarla gidiyor. Oysa arifesinde olduğumuz alt üst oluş döneminde,   bir dünya sosyalizmine doğru ilerleme şansı var ve dünyanın da bundan başka bir şansı yok.

***

Neden yalnızlaştırılmış, çürütülmüş, geleceksizleştirilmiş, anlamsızlaştırılmış hayatımızdan sıyrılmayalım, neden insanlığın geleceği ve sosyalizm için bir rol oynamayalım.

Sosyalizmin inşası, insanlığın göreceği bu en büyük sıçrama, yaşayan herkese tarihsel bir rol oynama fırsatı veriyor.

Sosyalizm köy ve kentin bütünleşme sürecidir. Tarım modern ve kolektif üretimin konusu olurken, kentlerin insanın doğaya ve insanın insana yabancılaşmasının mekanı olmaktan kurtulmaya başlamasıdır.

Köy ve kentin bütünleşmesi ve insanın yabancılaşmadan kurtulması sınıfların ortadan kalkması demektir. Böyle bir dönemin ardından sınıflar ortadan kalkar ve insanlar üretici durumuna gelirler. Sosyalist süreç bu hedefe doğru yol alma sürecidir.

Bazıları sosyalizmi topluma yukardan aşağıya giydirilen bir elbise gibi tarif ediyorlar. Çok akıllı ve becerikli terzilerin diktiği muhteşem bir elbise… Duygulardan, gerçek yaşamın karmaşık ilişkilerinden, sıradan insandan uzakta, göklerde, fanilerin ulaşamayacağı bir yerde duruyor sosyalizm. Emekle yaratılan bir şey olmaktan çıkıyor, bir “üst aklın” (bu bazen parti bazen lider olabiliyor) bahşettiği (daha doğrusu dayattığı) bir şeye dönüşüyor. Soğuyor, grileşiyor… Pratikten kopmuş, donmuş, mutlaklaşmış bir teori… “Yeni ütopik sosyalizm” de diyebiliriz bu anlayışa.

Sosyalizmin kuruluşunda partinin ve proleter devletin önemi inkar edilemez. Sosyalist kuruculuk partinin jakobenist tarzda müdahalesi olmadan da gerçekleşemez. Helvacıoğlu konuyu çok romantik bir şekilde ele almış. Yukardan aşağı kuruluştan kastı ülkenin maddi gerçeklerden kopuk bir anlayış ve insanın bilinç durumunun göz ardı edilmesi ise sosyalist kuruculuğun böyle bir şey olmadığını da bilmesi lazım. Bana göre çok doğru bir yorumda bulunduğu söylenemez.

Sosyalizmin çok tarifi yapılabilir. Bu tariflerden biri de sosyalizmin bireysel olarak kurtulmuş insanların komünizmi kurmaları değildir. Komünizm olmadan bireysel kurtuluş olmayacağını bilmektir sosyalizm. Sosyalizmin amacı komünizme yürüyüşle   bireysel olarak kurtulumuş insanı yaratmaya çalışmaktır.

misal, geçen bizim akrabamızın oğlu geldi kendisi hayat sigortasında çalışyıor. yeni işe girmiş prim yapmak için bizi de bireysel hayat sigortası yapmak istedi dedim oğlum bende para ne arar? sonra da dedim ki bireysel kurutluş olmaz ancak toplumsal kurtuluş olur bu da sosyalizmidir dedim.

sonrada üzüldüm keşke ona destek olmak için yaptırsamıydım diye ama benim harçlık yetmezki primleri ödemeye.

Bilimsel sosyalizmin ne olup ne olmadığını, nasıl ortaya çıktığını, nasıl bir gelişim izlediği ve reel sosyalizmdeki hataları ve eksiklikleri bir şekilde konuşuruz da, burada, şu anda, bir kişi, kurum, parti veya örgütün sosyalist-komünist olup olmadığının temel başlıklarını buraya koymakla yetinelim.

1- Bir kere kapitalizmin yol aldığı ve temel sınıflar dediğimiz burjuvazi ile proletaranın ortaya çıktığı koşullarda, komünizme işçi sınıfının ( öncüsü ile birlikte) varılacağının bilincinde olacak.

2-- Tartışmasız ve katıksız bir özel mülkiyet karşıtı olacak. Özel mülkiyet karşıtlığı içermeyen bir sosyalist düşünce mümkün değildir.

3- Proletarya diktatörlüğünü savunacak. Devletin sınıfsal bir niteliği olduğundan yola çıkarak, siyasi devrimden sonraki sürecin proletarya diktatörlüğü ( işçi sınıfı devleti) olması gerektiğinden kuşku duymayacak.

5-Toplumsal dönüşümlerin başlayabilmesi için siyasal devrimin gerekli olduğunu bilecek. Siyasal devrim perspektifine sahip olacak.

6-İşçi sınıfı mücadelesini başat mücadele görecek. İşçi sınıfının enternasyonalist çıkarlarının da temel bir sabit olduğunun farkına varacak ve bu konuda bağımsızlığına her zaman koruyacak,

Ve ayrıca anti-emperyalist duruşun anti-kapitalizmi içerdiğinin de farkında olacak. Bu temel başlıklardan soyutlanmış bir bilimsel sosyalizm anlayışı olamaz.

İdeolojik olarak böyle, devrimden sonra tek bir ülkede sosyalist kuruluş başladığında neler yapılacak veya nelerin yapılması lazım? Burjuva devletin parçalanarak yerine proleter diktatörlük kurulacak, özel mülkiyete son verilecek, kapitalist ekonomi yerine sosyalist ekonomi geçirilecek, kırsal alanda kooperatifleşmeye gidilecek, sanayileşmeye hız verilecek. Bunlar yapılırken yöneten yönetilen ilişkisi konusunda dönüşümler gerçekleştirilecek.

Başka