daha önce açtığım konu silinmişti. aynı konuyu bir daha açmak zorunda kalıyorum. sorum marksizmin bilim olup olmadığı konusu. daha önceki cevaplarda dünya görüşü olduğu ancak bilim de sayılabileceği şeklindeydi.yanıt vereceklere şimdiden teşekkür ediyorum.

daha önce bu başlığa cevaplar yazılmıştı, silindikten sonra kimse cevap vermez oldu.

Marksizm, bilim değildir. Karl Marx, sosyalizmi bilimselleştiren aydındır. Marksizm, Marx'ın insanlığa dair, sosyalizme dair yorumlarıdır.

Karl Marx, medeniyete damga vurmuş ve vurmakta olan, bir bilim insanıdır.

Saygılarımla...

cevap verdiğiniz için teşekkür ederim.bilimsel sosyalizm deniliyorsa, bilimsel bir yanı var demektir. siz de söylüyorsunuz, marks sosyalizmi bilimselleştirdi diyorsunuz, o zaman bilimsel bir yanı var demek değil mi.

Şu sıralar, yordam yayınlarından çıkan "diyalektik materyalizme giriş" diye bir kitap okumaktayım. Orada bu konuyla ilgili olabileceğini düşündüğüm bir cümle geçiyor:

"Diyalektiği, doğadaki, tarihteki ve düşüncedeki genel ilişkilerin bilimi olarak tarif edebiliriz."

Şimdi, benim bu sözden anladığım, diyalektik yöntemin tüm bilimlerin üstünde genel bir bilim olarak görüldüğüdür. Diğer bilim dalları, bu diyalektik süreçleri incelemekte, tahlil etmektedir; fizik, biyoloji, sosyoloji vs. inorganik, organik, toplumsal farklı düzeylerdeki diyalektik ilişkilerle uğraşmaktadır. Diyalektik tüm bu alanlarda ortak olan genel, özsel ilişkilerin adıdır, diyalektik materyalizm de bunun bilimidir.

Bence, eğer ille de bilimle bir ilişki kurulacaksa, diyalektik materyalizmi çeşitli düzeylerdeki doğal süreçleri anlamadaki bilimsel yöntem olarak tanımlamak daha makul olurdu. "Diyalektik materyalizm bilimdir", bana sıkıntılı bir tarif gibi geliyor. Diyalektik materyalizm tümden bir bilimden ziyade, bilimin gerçeği kavramadaki aracı olabilir kanımca. Bilgili arkadaşların ne diyeceğini bir görmek lazım tabii.

Kavramları net olarak zihnimize çıkartamadığımızda bu konuda karmaşa yaşandığı doğrudur. ''Diyalektik materyalizm bilimdir.'' ifadesi bu anlamda sıkıntılı bir ifade sayılabilir. Marksizmi, ya da bir başka deyişle marksist felsefeyi diyalektik materyalist felsefe ile eş anlamda kullandığımızda ( ki bazı aydınlar bunu öğreti, bazılarıysa dünya görüşü olarak niteliyorlar) buna sadece bilim demek bana da çok mantıklı gelmiyor. Benim öteden beri kullandığım, marksiszmin hem felsefe, hem bilim ve hem de ideoloji olduğu, bu üç kavramı da içinde barındıran bir dünya görüşü olduğu şeklindedir. Bazı kitaplarda Marksizm için ''bilimsel felsefe'' kavramı da kullanılıyor.

Marksist ustaların çıkış eserlerinde ideolojiyi biraz geri planda tuttukları, hatta ona olumsuz anlamlar yüklediği ve çubuğu hep bilim yönünde büktüklerini söylemek mümkün. Ancak bu durum bile Marksizmi salt bilim olduğu kategorisine sokmaz. Marksist ustaların içinde bulunduğu koşullar bilim devrim diyalektiğinde böyle yapmalarını zorunlu hale getiriyordu. O koşullarda ortada kapitalizm ve proletarya konusunda çözümlenmesi gereken bir alan varken ve proletarya sürekli bir eylemsellik içinde bulunuyorken marksist ustalar bilim devrim diyalektiğinde çubuğu sürekli olarak bilim yönünde bükmek zorunda kalmışlardı. Bu çalışmalar toplumsal tarihin değiştiren ve dönüştüren yasalarını ortaya çıkarmak ve ayrıca kapitalizmin bilimsel çözümlemesini yapmak şeklinde ifade edilebilir. Buradan anlaşılması gereken sosyalizmin bilimselliğinin ( bilimsel sosyalizmin) sadece marksizme içkin olduğudur. Sadece budur, yoksa   sosyalizmin siyasal ve toplumsal alandaki bilimselliği kast edilmemektedir.

Başlığın adı her ne kadar ''Marksizm bilim mi?'' olarak saptanmış olsa da, başlığı açan arkadaşın bütünüyle marksizmden değil de sosyalist ideolojinin bilimsel olup olmadığı konusunu sormaya çalıştığını sanıyorum. Bence haklı bir soru. Birbirinin yerine kullanılan bu kadar kavram varken işin bilimsel yanının ne olduğu bence de açıklanmaya muhtaçtır. Örnekse, devrim konusunda veya sosyalist kuruluş sırasında nelerin yapılması gerektiği konusunda söylenenler için ''bilimdir'' iddiasında bulunulamaz. Öncülük, örgütlenme ve sosyalist siyaset konusunda da böyle bir iddia ortaya atılamaz. Belki sosyalizmin bilimsel yanı olan tarihsel materyalizm ve kapitalizm çözümlemeleriyle tutarlı olup olmadığı sorgulanabilir ama o kadar! Ötesi doğru değildir ve gereği de yoktur.

Sonuçta sosyalizmin bilimselliğinin sadece marksizmle ilişkilendirilebileceğini söyleyebiliriz. Bu da tarihsel materyalizm ve kapitalizm çözümlemeleridir. Sosyalizmin bilimselliği bu iki temel alanla ilgilidir. Bu iki bilimsel görüşten kaynaklanmayan hiç bir sosyalizm iddiası bilimsel sosyalizmle ilişkili olamaz. Bu anlamda ütopik olduğu da söylenebilir. Sınıfsız ve devletsiz olduğunu varsaydığımız geleceğin dünyası da zaten bu iki temel yasadan kaynaklanan bilimsel bir çıkarımdır.

sosyalizmin bilimselliğinin ( bilimsel sosyalizmin) sadece marksizme içkin olduğudur. Sadece budur, yoksa   sosyalizmin siyasal ve toplumsal alandaki bilimselliği kast edilmemektedir.

tam olarak ne anlamalıyız, marksizmle ilişkilendiriliyorsa, bilim bunun neresinde? Marks'ın bütün söyledikleri proleterya diktatörlüğü dahil bilimmi oluyor?

Darwin'den önce de evrim düşüncesi vardı. Marks'tan önce de sosyalizm ve komünizm dillendiriliyordu. Fark Darwin'in ve Marks'ın evrim ve sosyalizmi bilimsel temellere oturtmasıdır. Öncelikli önemleri burada yatar. Darwin evrimsel süreçte doğal seçilimin etkin olduğunu ortaya koymuştur. Marks ise toplumların nasıl gelişip değiştiğinin ve kapitalizmin işleyiş yasalarını ortaya çıkarmıştır. Darwin doğal seçilimle kendisinden önceki evrimcilerden ayrılır, Marks ( Marksizm) ise keşfettiği bu iki temel yasa ile sosyalizm düşüncesini bilimsel temele oturtur. Marksizmin, daha genişletirsek Marksizm Leninizm'in bilimsel yanı sadece bu iki yasa ile ilgilidir. Şöyle de söylenebilir; sosyalizm siyasal bir proje ise ( ki öyledir) bu projenin bilimsel yanı sadece bu iki alanla ilgilidir. Öncülük, örgütlenme, ittifaklar, siyaset, devrim gibi başlıklar bu iki alanla doğrudan ilgili değildir ve bu konuda ileri sürülenlerin bilimselliğinden söz edilemez.