Üretim tarzı nedir?


İnsanlar yaşamlarını sürdürebilmek ve her türlü gereksinimlerini karşılayabilmek için çalışmak ve yiyecek, giyecek, barınak gibi maddi malları üretmek zorundadırlar. Doğada doğrudan bulunmayan maddi malların üretilmesi her şeyden önce de iş aletlerine ihtiyaç gösterir. Bu maddi malların üretilmesi için gerekli olan iş aletlerine (teknoloji) ve bu alet ve makinaları kullanan insana da, birlikte, üretici güçler adı verilir.Ne var ki, üretici güçler tek başlarına maddi varlıkların üretilmesinde yeterli değildir. Üretici güçler üretimin sadece bir yanı, insanla maddi değer üretiminde doğa güçleri arasındaki ilişkileri anlatan bir yönüdür. İnsanlar doğaya karşı savaşım verirken ve gereksindikleri malları üretirken birbirinden bağımsız şekilde hareket etmezler; bir topluluk halinde bulunurlar ve bir ilişki içine girerler. Üretimin bir başka yönü, insanların maddi malları üretirken bir araya gelmeleri ve bir ilişki içine girme zorunluluğudur.Bu ilişkilere de üretim ilişkileri adı verilir. Üretim olgusunun gerçekleşebilmesi ve maddi malların üretilmesi hem üretici güçlere hem de üretim ilişkileri birlikteliğine ihtiyaç gösterir. Üretim tarzı da bu üretim güçleri ile üretim ilişkileri birlikteliğine verilen addır. Her üretim tarzı bir toplumsal düzene karşılık gelir. Bir başka deyişle her toplumsal düzenin kendisini temellendirdiği bir üretim tarzı vardır. Toplumsal yapılar bu üretim tarzları üstünde temellenir. Ayrıca her üretim tarzı kendi ekonomi politiğini, kendi üstyapı kurumlarını ve kendi değerler sistemini de yaratır.

Üretimin en önemli özelliği hiç bir zaman durağanlık göstermemesi ve sürekli bir gelişme içinde olmasıdır. Öncelikle üretici güçlerde başlayan değişim giderek üretim ilişkilerinin de değişimini zorlar ve bir noktadan sonra üretim tarzında ve bu üretim tarzının belirlediği toplumsal yapıda sıçramaya neden olur. Bu olgu, toplumsal tarihte ilkel komünal sistemden başlayarak köleci, feodal, kapitalist ve sosyalist toplum düzenlerini yaratmıştır. Her üretim tarzı farklı bir toplumsal yapı ve o toplumsal yapı da kendine özgü bir değerler sistemi yaratır. Bu nedenle insan varolduğu üretim tarzının belirlediği toplumsal yapı ve bu yapının ortaya çıkardığı dinsel, düşünsel ve politik olgularca biçimlenir. Bu nedenle insanın yaşama biçimini belirleyen onun düşüncesi değildir, tam tersine insan düşüncesini belirleyen onun yaşama biçimidir.