Menü Üye Giriş

Şifre Sıfırla · Kayıt Ol

 SOL PAYLAŞIM  »
 Biyolojik Evrim

Evrimsel Değişimi Doğada Gerçekleşirken Izlemek


Resim Ekleme

Ozan Bozdağ

Araştırmacılar, bir kertenkele türünün başka kertenkele topluluklarına sadece 15 yıl içinde evrildiklerini gösterdi.

Florida kıyılarındaki adalarda bulunan anolis türü kertenkeleler ile yapılan bir çalışmada, yerli kertenkelelerin, kuvvetli doğal seçilim baskısı altında, ağaçların yüksek kısımlarındaki ince dallarına daha iyi tutunabilen topluluklara, sadece 15 yıl içerisinde evrildiği gösterildi.

İlgili resim.
http://bilimsol.org/bilimsol/biyoloji/evrimsel-degisimi-dogada-gerceklesirken-izlemek

Şekil 1. Florida kıyılarında bulunan ve kertekele türlerinin incelendiği adalar. Araştırmada adalardan 11 tanesi incelendi. Evrimsel değişimin gerçekleştiği 6 ada, hem istilacı türü ve hem de yerli türü içermekte. İncelenen diğer 5 ada ise sadece yerli türü içermekte ve kontrol adaları olarak adlandırılmakta (Fotoğraf: Todd Campbell).

Evrimsel değişimin, türümüzün yaşam süresi içinde, eş zamanlı olarak gözlenebileceği düşüncesi pek yaygın değil. Bununla beraber, evrime dair elde edilen kanıtların, bulunan fosiller veya kısa nesil süreli model organizmalar ile sınırlı olacağı gibi yaygın bir anlayış hakim. Diğer yandan dikkatli incelemelere dayanan ekoloji çalışmaları ile, evrimsel değişimin “gözümüzün önünde” gerçekleştiğini göteren birçok örnek, bu yaygın anlayışı kökünden değiştirmekte.

Florida kıyılarında bulunan adalar üzerinde yapılan bir çalışmada araştırmacılar, iki akraba kertenkele türünden yerli olanın, kuvvetli doğal seçilim baskısı altında, ayaklarında daha geniş yüzeyli pul bölgeleri içeren kertenkele topluluklarına evrildiklerini gösterdi.

Çalışmanın yapıldığı adalarda (Şekil 1) 1995 yılında sadece yerli tür olan A. carolinensis bulunmaktaydı. 1995 yılından itibaren adalardan bir kısmı, -haber görselinde görülen- akraba tür   A. sagrei tarafından istila edilmeye başlandı. İstila sonrasında, iki tür arasındaki konum ve besin için rekabet nedeniyle, yerli tür, ağaçların daha ince ve kaygan dallardan oluşan yüksek kısımlarına yerleşmek zorunda kaldı.

İstilaya uğramamış (doğal seçilim baskısı altında olmayan) kontrol adalarındaki yerli kertenkeleler ise, istila edilmiş adalardaki evrilmiş topluluklarla karşılaştırıldıklarında, daha dar ayak parmaklarına sahiplerdi.15 yıl sonra (2010 yılında) yapılan ölçümlerde, yerli türün, istila edilen adalarda, daha yüksek kısımlarda yaşama davranışına adaptasyon olarak, ayaklarında daha geniş parmak yüzeyi ve daha fazla pul içeren topluluklara evrildikleri belirlendi (Şekil 2). Daha aşağı ağaç dallarında yaşayan atasal kertenkele topluluklarının yerini, evrimsel uyum sonucu, ince/kaygan dallara tırmanma ve tutunma kabiliyetleri gelişmiş, daha yükseklerde yaşayan kertenkeleler almış oldu.

İlgili resim.
http://bilimsol.org/bilimsol/biyoloji/evrimsel-degisimi-dogada-gerceklesirken-izlemek

Şekil 2. Yerli kertenkele türü olan A. carolinensis’in arka ayağı görülmekte. Ayak parmağının evrimsel uyuma cevap olarak genişlemiş kısımları rahatça görülmekte (Fotoğraf Yoel Stuart).

Çalışma, doğal seçilim baskısının kuvvetli olması durumunda, aynı evrimsel çözümün -geniş ayak parmak yüzeyi içeren türlerin evrimi- çok hızlı biçimde -20 nesil / 15 yıl içinde- ve bağımsız olarak -6 farklı adada- gerçekleştiğine dair sağlam bir örnek oluşturmakta. Buna benzer eş-zamanlı evrimsel ekoloji çalışmaları günden güne de artmakta. Sonuç olarak, evrimi doğada gerçekleşirken izlemeye dayanan bu tarz çalışmalar, laboratuvar dışında çalışmaya meraklı genç araştırmacılar için çok değerli olanaklar sunmakta.

İlgili makale: DOI: 10.1126/science.1257008

http://bilimsol.org/bilimsol/biyoloji/evrimsel-degisimi-dogada-gerceklesirken-izlemek

Tam Sürüme Geç »
 phpKF Mobil Android Uygulaması Kullanın [X]