Konu Tarihi: 04.06.2015- 16:22

---

Faşizmi darbelemekten, ayakta alkışlamaya
Eren Buğlalılar

Kürt milliyetçiliğinin kısa parlamento tarihi.



Yıl 1989.

SHP Malatya milletvekili İbrahim Aksoy “Kürtler ayrı bir halktır” dediği gerekçesiyle partiden ihraç ediliyor. Ardından 7 SHP’li milletvekili daha. Onlar da Paris’teki ‘Kürt Ulusal Kimliği ve İnsan Hakları’ konferansına katılmak suçunu işlemişler.

Kürt hareketinin yasal particilik macerası, SHP’den ihraç edilen milletvekillerinin Haziran 1990’da HEP’i kurmasıyla başlıyor. Milletvekillerini partiden ihraç eden SHP’ye oldukça öfkelenmiş olacak ki, Kürt hareketine yakın yayınlardan biri olan Yeni Ülke isimli gazete veryansın ediyor o dönem:

Hepsinin politikası özel savaşa ayarlıdır. İnönü Özal’dan daha fazla devletçidir. Bunlar diğer meselelerde dalaşırlar ama Kürt meselesinde birleşirler … SHP düzen partisidir, devlet partisidir … Üstelik SHP, Kürt sorunu konusunda 70 yıldan bu yana sabıkalı olan bir partidir” (Yeni Ülke, 45).

SHP, 12 Eylül sonrasında oligarşinin solu çevrelemek için CHP’den kırparak partileştirdiği bir oluşumdu. Doğru söze ne denir, bir düzen partisiydi.

Fakat pragmatizm bu. Yeni Ülke’deki bu yazı 1991 yılında çıkıyor. O yıl seçim var ve Kürt hareketinin parlamentoya girebilmesi için bir seçim bloğu kurması lazım geliyor. SHP ile yapılan görüşmelerde bu kapının açık olduğu görülünce, Kürt hareketi SHP’ye ilişkin söylediklerini unutuyor ve bir HEP-SHP koalisyonu kuruluyor. Yeni Ülke gazetesi ertesi ay yapıştırıyor tespiti:


HEP ve SHP’nin Türkiye’deki demokrasi insan hakları ve Kürt sorununa yaklaşımları, köklü çözümler üretmese de özel savaş kurumlarıyla çatışır niteliktedir (Yeni Ülke, 49).

Kürt hareketinin aylık yayın organı Serxwebun (sayı: 117, 4), HEP-SHP koalisyonundan oldukça umutlu görünüyor o dönem: “Bu, Kürdistan halkına dayatılan dizginsiz terör politikalarının, katmerli özel savaş politikalarının darbelenmesi demektir” diye yazılıyor. Faşizm gerçeği sanki bilinmiyormuş gibi, burjuvazinin parlamentosuna milletvekili sokarak devlet terörünü darbeleme hayalleri kuruluyor. Parlamento abartılıyor.


Musa Anter (1920-1992

Nihayetinde HEP-SHP koalisyonu meclise 18 milletvekili sokuyor. Fakat özel savaş politikalarında bir darbelenme yok. Devlet terörü Kürdistan’da son hızıyla devam ediyor. Devlet 1992 Newroz’unu kan gölüne çeviriyor, HEP’e kapatma davası açılıyor ve birkaç ay sonra Kürt aydını, Yeni Ülke’nin de emekçilerinden olan Musa Anter öldürülüyor.

“Düzen partisi” SHP’den ise pek ses yok.

HEP’in kapatılacağı anlaşılınca, hemen bir başka yasal parti olan DEP kuruluyor ve HEP’li milletvekilleri bu partiye geçiyorlar. 1993 yılında yapılan kurultayla DEP’in başına Yaşar Kaya geçiyor. Yaşar Kaya, sanki ortada kıran kırana süren bir savaş yokmuş gibi demeç veriyor aynı yıl:

Ben eminim, Kürt sorununun silahla çözümü bitmiştir. Kürt sorununu demokrasi içinde, barış içinde, demokratik yollarla, diyaloglarla, konuşarak halletmek mümkündür… Devlet bu konuda bir adım atarsa biz parti olarak hükümete destek oluruz, devlete destek oluruz.

Demokratik yollar, barış, diyalog. Devlete destek. Devlet Kürtlerin yüzüne “anlamıyorum” dermiş gibi bakıyor ve Mehmet Ağar Emniyet Genel Müdürlüğüne getiriliyor. Madımak.

Devrimde değil düzende birlik

1993 yılı Kürt hareketi için önemli bir dönemeç. PKK tek taraflı ateşkes ilan ediyor, barış manevralarına başlıyor. İktidarı almak, devrimci bir dönüşüm yaratmak artık demode politikalar. Dünya değişmeye başlamış: Güney Afrika’da “özgürlük savaşçısı” Nelson Mandela halk düşmanı emperyalist politikaları kendi eliyle uygulamaya başlamış, El Salvador’da silahlı örgüt FMLN devletle barışıp halkını umutsuz bırakmış. Kuzey İrlanda’da silahlı örgüt İRA‘nın durumu sallantıda. Yaşar Kaya’nın tespitine inananların sayısı Türkiye’de ve dünyada çoğalmış.

Ama Türkiye’de devlet tek bir geri adım atmamışken, bu barış umudu niye? DEP Mardin milletvekili Mehmet Sincar 1994 yılında kontrgerilla tarafından katlediliyor. Genel Başkan Yaşar Kaya tutuklanıyor. Kürt milletvekillerinin dokunulmazlıkları kaldırılıyor, apar topar tutuklanıyorlar. DEP bir kereliğine 1994 Yerel Seçimleri’ni boykot ediyor. 17 Mart 1994 tarihinde “PKK’nin bir uzantısı” olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılıyor.

Esasında devrimci mücadele açısından bu süreç derslerle dolu. Faşizmin seçimler yoluyla terbiye edilemeyeceğini, halkın faşizmin parlamentosundan bir beklentisi olmaması gerektiği bedeller ödenerek gösterilmiş durumda.

Fakat Kürt hareketinin niyeti başka. Yayınlarda “Kürdistan devrimi” diye ajitasyon yapılıp kitle sağlam tutulmaya çalışılsa da, herkes barışa kilitlenmiş.

Ve DEP’in yerini HADEP alıyor.

Kürt hareketinin düzen partileri üzerinden parlamentoya ‘sızma’ ve devlete barış için bir ‘muhatap’ yaratma umudu kalmayınca, elde solun kimisi çoktan düzeniçileşmiş, kimisi de buna hazırlanan parçaları kalıyor.

Feuerbach Üzerine Tezler yerine, bir süredir Kopenhag Kriterleri’ni okuyor bu sol. Onlar da yasal particiliği keşfe çıkmış. 1990’ların ortasıyla birlikte bu kesimler açısından düzene entegrasyonun ilk kısmı tamamlanıyor. 12 Eylül öncesinin kimseye pek eyvallahı olmayan koca TKP’si, önce TBKP’ye sonra da birkaç çevrenin birleşimiyle BSP’ye dönüşmüş, ufalanıp gitmiş.

1995 yılında PKK, bayrağından orak-çekiç simgesini çıkarıyor. Kürdistan Devrimi’nin yerini federasyona, özerkliğe, anadilde eğitime ve en sonunda “kırmızı çizgimiz yok”a bıraktığı süreç başlıyor.


Solun bir başka kesimiyse Kızıldere’de yürünmeye başlanan Devrim Yolunu, herhalde harita okumayı bilmediği için, kaybetmiş ve kendini Kuruçeşme’de bulmuş. “Parti olmayan parti” ile devrim olmayan devrim yapacaklar.

Solun bu kesimi için sınıf mücadelesi teorileri eskiyor, yeni trend kimlik mücadelesi. Öncelikler gözden geçiriliyor. Devrimle gelecek sosyalist demokrasi yerine reformlar ve müzakerelerle gelecek burjuva demokrasisi, sen çok yaşa.

Tesadüf, 1995 yılında PKK, bayrağından orak-çekiç simgesini çıkarıyor. Yeni ittifaklar için ortam müsait, şartlar uygun.

Hiç eskimeyen yalan: “Bu seçim başka”

Önümüzde 1995 seçimleri var, ve artık Kürt hareketi için kıvama gelmiş solla ittifak yapma zamanı. HADEP dönemin devrimden umudunu kesmiş diğer reformistlerini etrafında toplayıp Emek, Barış ve Özgürlük Bloku’nu kuruyor.

Sıra bu bloğu halka tek umut gibi göstermekte. Tırmanan devrimci mücadelenin yarattığı potansiyeli düzene akıtmakta. 1995 yılında çıkan, Kürt hareketine yakın Özgür Politika gazetesi bu işi üzerine alanlardan biri. “Bu Seçim Başka Seçim” diyor yazı:

Yanlış anlaşılmasın, seçimle devrimi birbirine karıştırmıyoruz. Fakat 6 gün sonra yapılacak olan genel seçimlerde ilk kez düzen partilerine bir alternatif doğduğundan olayın önemi sanıldığından daha büyüktür (Özgür Politika, 18 Aralık 1995).

Serxwebun’un seçimden önce çıkan sayısında, bizim bugün çok aşina olduğumuz satırlar var. Dergi HADEP’in “Türkiye’de demokrasi ve barış ortamının gelişmesi için” devlete verilmiş bir kredi olduğunu söylüyor ve ekliyor:


Kürt halkı bu baskın seçimde HADEP öncülüğünde Emek, Barış ve Özgürlük Bloku’nda güçlü bir sınav vermiştir. Uzun süredir tartışılan faşizme karşı cephe projesi yaşam imkanı bulmuş ve üstünde yükselme birikimini kazanmıştır (Serxwebun, 168).


Milliyet, 18 Ocak 1995

Vaatler büyük. İlk kez düzen partilerine bir alternatif doğuyor. Bu beklentiler hem Kürt hareketinin siyaset ufkunun ne kadar daraldığını, hem de abartıcılığın bir siyasal söylem olarak ne kadar içselleştirildiğini gösteriyor. Artık devrim döneminden faşizmle pazarlık dönemine geçiliyor. Ona demokrasi ve barış ortamının gerçekleşmesi için ‘krediler’ veriliyor.

Blok aynı zamanda Türkiye solunun bir kesiminin PKK’nin güdümüne nasıl girmeye başladığının da göstergesi. Artık “Türkiye’nin en önemli sorunu Kürt sorunu”, bunda herkes hemfikir.

Peki bu sorunun çaresi ne? Seçim.

1995 yılıyla birlikte tek başlarına bırakın seçim kazanmak, parlamentodaki bir koltuğu bile ısıtamayacaklarını bilen bütün hareketler, Kürt hareketinin etrafında kümelenmeye başlayacaklar. Görünüşte anti-faşist olan bu cephenin tek politikası, Kürt hareketinin ona işaret ettiği politika olacak: Düzenle uzlaşma.

1995 seçimleri yapıldığında bloğun meclise gönderebildiği vekil sayısı sıfır oluyor. Kendini %10 barajıyla garantiye almış olan faşizm, Kürt hareketine “daha değil” diyor. Esasında bir seçim ittifakı olan o “anti-faşist cephe”den de seçimden sonra bir daha haber alınamıyor.

Ama moral bozmak yok. Daha önümüzde çok seçim var.

Hatırlatayım, 1990’lardayız. Kontrgerilla Türkiye halklarının üzerine kabus gibi çöküyor. 17.000 faili meçhulün gerçekleştiği, Kürt illerinde yüzlerce toplu mezarın kazıldığı bir dönem. Susurluk skandalı patlıyor. Hapishanelerde insanların boyunlarının hızarla kesildiği korkunç katliamlar gerçekleşiyor.

“Demokratik parlamenter sisteme inanıyoruz”

1999 seçimleri gelip kapıyı çalıyor. Devlet kendisine gönderilen barış elçilerine hiç kulak asmadığı gibi, hareketin önderini tutsak düşürmüş. HADEP bu moral bozukluğu içinde seçimlere giriyor.

Parti hiç milletvekili çıkaramıyor, ama sandıktan DSP, MHP ve Fazilet Partisi ilk üç parti olarak çıkıyor. Bir hafta sonra HADEP’in Genel Başkan Vekili Osman Özçelik bir açıklama yapıyor:


Biz demokratik parlamenter sisteme inanıyoruz. MHP ve DSP’nin iktidar olmaları durumunda halkın çıkarları doğrultusunda yapacakları her türlü çalışmayı destekleyeceğiz (Hürriyet, 23 Nisan 1999).

Demokratik parlamenter sistem Tanrı gibi bir şey. Herkes ona yürekten inanıyor, ama var olduğunun kanıtına rastlamak çok zor. Kürt siyasetçiler devlete sürekli ‘mümin’ olduklarını hatırlatmaya, güvence vermeye çalışıyor. Ah oligarşi bir barışmaya yanaşsa, en büyük destekçisi bunlar olmaya can atıyor.

Ama DSP’nin ANAP ve MHP ile kurduğu koalisyon hükümeti, halkın çıkarları doğrultusunda adım atmaya fırsat bulamıyor pek. Çünkü o sıralar “Tufan Operasyonu” üzerine çalışmaktalar. Hemen bir yıl sonra 19 Aralık 2000 tarihinde ülke tarihinin en büyük hapishaneler katliamı uygulamaya sokuluyor.

Hem Kürt hareketinin hem de onun haşa Kemalist olmayan, hepsi de birbirinden açık görüşlü solcu müttefiklerinin 19 Aralık operasyonu ve 7 yıl süren ölüm oruçları karşısında aldıkları tavır malum. Farklı olduklarını başta devlet olmak üzere herkese gösteriyorlar. Demokratik mi bilmiyorum, ama bir parlamenter sistem var.

2000’ler boyunca faşizm hükmünü sürerken, Kürt halkı ateşkesler ve parlamento yalanlarıyla kandırıldı. Ne açlık bitti, ne katliamlar.


Faşizm vites küçültmeden halka açtığı savaşı sürdürürken, Kürt halkı bloklar, ateşkesler ve parlamento yalanlarıyla kandırılıyor. Her seçim iktidara yeni bir alternatif, her seçim faşizme verilmiş bir son ihtar. Fakat ne işsizliği tükeniyor, ne yoksulluğu halkın. Ne de çocuklarının katilleri bulunup hesaba çekilmiş. Çünkü faşizmin ihtarla, seçimle devrildiği görülmüş şey değil.

Parti kapatmalar da devam ediyor. Demokratik parlamenter sistem HADEP’i kapatıyor. Yerine DEHAP açılıyor. DEHAP kapatılınca da 2005 yılında DTP kuruluyor.

Aman siyasal ortam gerilmesin

2007 seçimleri gelip dayanıyor. DTP bağımsız adaylarla seçime gireceğini ilan ediyor. Öcalan’ın yakalanmasından sonra bir bocalama dönemi yaşamış olan Kürt hareketi tekrar toparlanmış. Kürt illerinde kararlılıkla seçim çalışmaları yürütülüyor.

Mücadele sürüyor. DTP’lilerin meclise girmesini engellemek için faşizm birbirinden aşağılık komplolar örgütlemiş. Buna rağmen Kürt halkı bedeller ödeyerek vekillerini meclise gönderiyor. Parlamento da bir mücadele alanı. Devrimi oradan da savunmak mümkün.

Heyhat, aynı seçimde Kürt halkının desteğiyle meclise giren, sosyalist mi sosyalist ÖDP Genel Başkanı Ufuk Uras konuşuyor:


Ben bu meclisi çok olumlu buluyorum. Çünkü ilk defa, toplumun bütün renkleri meclise yansıdı. İlk defa toplumun temel meseleleri üzerine yüzleşeceğiz. Kürt sorununun demokratik siyasi çözümü gibi meselelerde kalıcı adımlar atılması, demokratikleşmenin sağlanması ve barışın tesis edilmesi önemli…Bu Meclis’in adım atacak, somut sorunlara çözüm getirecek bir meclis olduğunu düşünüyorum (Zaman, 26 Temmuz 2007).

Uras’ın elinde vekil mazbatası, yüzünün bütün kaslarıyla gülümserken kameralara verdiği poz aklımdan gitmez. Birkaç ay sonra Uras demokratikleşme müjdesi veriyor:


Türkiye normalleşme sürecine gidiyor … Siyaset giderek sivilleşiyor … Sivil bir anayasanın gerçekleşmesiyle vesayet rejiminden demokratik rejime doğru hızla evrilebilecek… Bir süre sonra bu tür gelgitler, yerini demokrasinin kurumsallaşmasına bırakacak (Milliyet, 7 Eylül 2007).

Uras vekil mazbatasını aldıktan sonra nasıl gülmüşse, ağzı kulaklarına varacak yerde, ikisi arasındaki bağlantı tamamen kopmuş. Meclisin toplumun bütün renklerini yansıttığından, faşizm altında demokrasinin kurumsallaşmasından bahsediyor. Abartılı söylem bir siyasal çizgiye dönüşüyor. Öngörüsüzlük parlamentarizmin bir özelliği.

“Türkiye’deki temel sorunlarının çözüm mercii Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir, halkın iradesinin tecelli ettiği yer meclistir.” - Selahattin Demirtaş


Fakat o bu düşüncede yalnız değil. Kürt vekiller de farklı şeyler söylemiyor. DTP Genel Başkanı Ahmet Türk:


Gelişimiz aslında Türkiye’deki gerginliği azaltmaya yönelik bir katkı sunmaktır. Barışa, demokrasiye, parlamentonun bütünlüğüne inanan insanlarız, sorunların çözüm yerinin parlamento olduğuna inanıyoruz… Çok fazla spekülasyon yaratıp Türkiye’yi gerginliğe sevk edecek tutum içinde olmayız (Hürriyet, 12 Aralık 2007).

Bu sözleri manidar kılan şeylerden biri, Ahmet Türk’ün TÜSİAD kokteyli için gittiği Hilton’da söylenmiş olması. Bu samimiyet ilerleyen yıllarda daha da artacak, Kürt hareketinin temsilcileri TÜSİAD başkanlarıyla halay çekmeye kadar vardıracak işi.

Aynı yıl, bu sefer Selahattin Demirtaş konuşuyor:


Şimdi tabii ki Türkiye’deki temel sorunlarının çözüm mercii Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir, halkın iradesinin tecelli ettiği yer meclistir. Meclis çatısı altında çözümler tartışılacak, çözüm önerileri ortaklaştırılmaya çalışılacak (ntvmsnbc.com, Ağustos 2007).

Geçmişte en azından “özel savaş rejimini teşhir etmek” ya da ona “darbeler vurmak” amacıyla meclise girdiğini söyleyen Kürt hareketi, 2000’lerde meclisin esasında ne olduğuna, hangi sınıfa hizmet ettiğine ilişkin perspektifini tamamen kaybediyor.

1990’lardan 2000’lere nasıl bir değişim gerçekleşiyorsa, biz fark etmeden faşizmin göstermelik parlamentosunda artık “halkın iradesi” tecelli etmeye başlıyor. Devrim bir alternatif olmaktan çıkıp, kendi kaderini tayin ve bağımsızlık talebi terk edilince, 2000’lerin sonuyla birlikte Kürt hareketi için “siyasetin parlamento hali” başlıyor.

Perspektifini kaybetmeyenler de var. Bunlardan biri devlet. 2009 yılının ortasında “KCK Operasyonu” altında ülke çapında bir operasyon başlatılıyor Kürt hareketine karşı. DTP kapatılıyor, yerine hemen BDP kuruluyor. İki senede toplam 7700 kişi gözaltına alınıyor, neredeyse 4000 kişi tutuklanıyor.

DTP/BDP binaları panzerlerle basılıyor. Kar maskeliler eşliğinde yaka paça götürülen insanlar.

Adliye önlerinde eli plastik kelepçeli insan kuyrukları uzuyor… Manzara 12 Eylül’den farksız.

Faşist düzeni teşhir etmek, meclisle, seçimle hiçbir şeyin düzeltilemeyeceğini, halkların bir devrime ihtiyacı olduğunu haykırmanın tam zamanı.

Almadan gittiler

Bu beklenti içinde olanlar yanılıyor. Devleti küstürmemek, ürkütmemek gerekiyor. Devlete ne yaparsa yapsın provokasyona gelmemeli, varsa yoksa “barış” denilmeli. Böylece BDP 12 Haziran’da yapılan 2011 seçimlerine de katılıyor. Ama ne katılma! Düzen solunun ‘ünlü’ isimleri ambalajlanıp ‘devrimciler meclise giriyor’ posterleri ile tanıtılıyor. 1995 yılından beri oynanan seçim tiyatrosu tekrarlanıyor.

Kürt halkının desteğiyle seçilip meclise gönderilen sosyalist Ertuğrul Kürkçü,


Halk ile parlamenterler arasında militan bir anlaşma sağlıyoruz ve bir kere daha asla Türkiye’de parlamentarizm tuzağına düşmeyen ama parlamentoyu da hiç boşlamadan, halk hareketi ile birlikte yürüyen muazzam bir devrimci hareketin eşiğindeyiz,

diye açıklama yapıyor (turnusol.biz, 13 Haziran 2011).

Militanlık, muazzam, devrim.

Devlet bu kararlılık gösterisine yanıt veriyor: BDP’nin 6 milletvekili tutuklu oldukları için meclise alınmıyor. Kürt hareketine restini çekiyor.

Düzeni teşhir etmek için bir fırsat daha. Halk öfkeli. BDP’nin diğer vekilleri meclisi boykot kararı alıyorlar, “almadan gitmeyeceğiz” diyorlar. Fakat kısa süre sonra asıl taktiğin zamana yayarak halkın öfkesini yumuşatmak, düzenin krizini engellemek olduğu anlaşılıyor. Ahmet Türk’ün dediği gibi “Türkiye’yi gerginliğe sevk edecek tutumlardan” kaçınılacak. Gerginliğe karşı istikrar. Bu laf giderek daha sık duyulacak.

Selahattin Demirtaş, bizim şartımız şurtumuz yok diyor ve “iyi niyetini” gösteriyor:

Her şeyden önce Türkiye’de yeni bir anayasanın ortaklaşa bir uzlaşma zemininde yapılacağı, demokratik siyasetin kesinlikle önünün açılacağı, anayasal ve yasal düzenlemelerin hep birlikte yapılacağı, siyasi partilerin parlamentoyu bir demokrasi mabedi gibi görüp, demokratik işleyişin merkezi haline getireceklerine dair bir mutabakat çok önemlidir (Radikal, 8 Temmuz 2011).


Yıldırım Ayhan, BDP İl Genel Meclis Üyesi. BDP yöneticilerinin “demokrasi mabedi meclisten” bahsetmesinden bir ay sonra, 2011 yılı Ağustos’unda Cizre’de gaz bombasıyla göğsünden vurularak öldürüldü.

Veleddalin amin. Niyetler dile de yansıyor artık: Ortaklaşa uzlaşma zemini, hep birlikte, demokrasi mabedi, mutabakat… 20 yıllık politika beyinleri, dilleri esir almış. Parlamentarizm tuzağına düşmeyen “muazzam devrimci hareket”, ilk yenilgisini alıyor: “Almadan gitmeyeceğiz” diyen BDP, AKP ve Cumhurbaşkanı ile yapılan görüşmelerin ardından hiçbir kazanım olmadan, vekilleri hücrelerinde bırakıp, yeminini edip meclise giriyor.

Amaç aracı meşru kılıyor. Parlamentarizm gibi en pespaye aracı bile. Çünkü amaç kutsal: Barış gelecek, analar ağlamayacak, kan akmayacak.

Katliam iftarı

Uykunun en tatlı yerinde patlama sesleriyle uyanıyoruz. Roboskî. 34 Kürt, çoğu henüz çocuk. Emri Başbakan’ın verdiği, Genelkurmay Başkanı’nınsa bunu onaylayıp bombalamayı başlattığı ortaya çıkıyor.

Parlamentonun “demokrasi mabedi” olduğu bir yerde böyle bir katliamın emrini verenler önce iktidardan indirilir, sonra da hesaba çekilirdi. Kendi halkını katleden iktidarların meşruluğu kalmaz. Kürt parlamenterler de başta çok öfkeli görünüyorlar. Bunda 1991’den beri ne deseler tersinin çıkması da etkili olsa gerek.

Ama zaman her şeyin ilacı. Ahmet Türk’ün dediği gibi, barış uğruna “17.000 faili meçhulü unutmaya hazır”lar. Aradan 1,5 yıl geçiyor. Başbakan Roboskîli aileleri iftara çağırıyor. Acısı hala taze olan aileler “Başbakan ile aynı sofraya oturmamız mümkün değil” diyerek bu daveti reddedince, araya BDP Eşbaşkanı Demirtaş giriyor. Aileleri ikna edip, o sofraya oturtuyor. En temel insani değerler ortamı germemek uğruna çiğneniyor. Onurlu barış için onursuz siyasi hamleler yapılıyor. Gerileme had safhaya ulaşmış.

11 Mayıs 2013’te Antakya’nın Reyhanlı ilçesinde bombalar patladığında, daha ertesi gün, Demirtaş açıklama yapıyor:


Türkiye’de bu tür saldırılara karşı birlik olma zamanıdır. Bu dönemde özellikle sivil yurttaşlarımızı hedef alan saldırılar karşısında hükümeti sorumlu tutmak ve eleştirmek yerine birlik içerisinde hareket etmek zorundayız (t24.com, 12 Mayıs 2013).

Demirtaş’ın hükümetle birlik içerisinde hareket etme hevesi kursağında kalacak. Reyhanlı’da patlayan bombanın bir öncü sarsıntı olduğu, Kürt halkına yönelik daha etraflı bir taaruzun hazırlandığı Kobane ile daha sonra anlaşılacak.

Ancak çok değil, “hükümetle birlik olalım” sözünden bir on gün sonra Demirtaş, Fatih Altaylı’nın ile yaptığı röportajda mücadelenin geldiği noktayı özetliyor. Altaylı’nın “ola ki AKP sözünü tutmazsa, demokratikleşme gerçekleşmezse Kürt hareketinin tepkisi ne olacak?” minvalli sorusunu şöyle yanıtlıyor Demirtaş:


Çok net biçimde söylüyoruz ki, artık silahlı mücadele dönemi kapanmıştır. Bundan sonra PKK’nın Türkiye’de silahlı bir mücadele yürütmesinin ne anlamı kalmıştır, ne gereği kalmıştır. AKP, Türkiye’yi daha özgürlükçü hale getirirse çok iyi olur. Eğer getirmezse, biz getirmesi için siyaseten kendilerini zorlarız, siyasi baskı kurarız. Ama artık Türkiye’de Kürt sorununun silahla çözümü diye bir şey olamaz (Haber Türk, 23 Mayıs 2013).

Kürt hareketinin anlam dünyasını anlatması açısından önemli: “Silahlı mücadelenin ne anlamı, ne gereği var.” Aynı anlam kaybı devlette yok. Özel Harekat’a 15.000 yeni komando alınıp, ABD’ye eğitime gönderiliyorlar. Polise ağır silah alma yetkisi geliyor. MİT dokunulmazlık kazanıyor. Kürt illerine 96 yeni hapishane, kalekol, karakol yapımına başlanıyor. Devlet silahlı mücadele veren kadrolarını çoğaltıyor.

Değişen belli ki faşizm değil, ortada verilmiş somut bir hak bile yok. Ama öyle bir erozyon var ki, reformizm için silahlı mücadele sırtta bir kambur, uzlaşmanın önünde bir engel artık.

Demokrasi gelecek yerden alkış esirgenmez


20 Ocak 2015, TBMM Genel Kurulu.

2014 yılıyla başlayan süreç önemli, reformizmin öngörüsüzlüğünü anlatıyor. Tarih 19 Ocak 2014.

Jandarma birliklerini yanına alan bir Cumhuriyet Savcısı, Türkiye’den Suriye’ye geçmeye çalışan tırları durduruyor. Hukuk üstün, ama tırlara eşlik eden MİT’çiler hukuktan da üstün. Kamyonlar sınırdan geçiyor, Dışişleri Bakanı, AKP sözcüleri “içlerinde ne olduğunu açıklayamayız, devlet sırrı” diyorlar. Daha olayın gerçekleştiği an anlaşılan, sonra savcılar tarafından da ifade edilen gerçek: AKP uluslararası hukuku çiğneyip suç işleyerek Suriye’ye kamyon kamyon silah aktarıyor.

Reformizm faşizm yılanı ona dokunmaz sanarken, 2014 baharında ve yazında halkı oyalamak için yeni seçimler geliyor. Haziran Ayaklanması’nın ateşi sönmemişken yapılan seçimlerde demokrasicilik oyununun iyice suyu çıkıyor. Yapılan hileler ortalığa saçılıyor, seçimin orta yerinde bütün ülkede elektrikler gidiyor. AKP’nin sözcüleri iyice arsızlaşmış, “trafoya kedi girdi” diye açıklamalar yapıyorlar. Kim bilir bu hileler kaç seçimdir uygulanıyor?

2014’ün Haziran’ında BDP milletvekilleri partilerini kapatarak Halkların Demokratik Partisi’ne (HDP) katılıyorlar. Sadece Kürdistan topraklarıyla sınırlı bir reformizmin başarılı olma şansı yok. Hedef büyütülüyor: Ortak vatanda, demokratik cumhuriyet kurulacak. Heyhat! Kürt hareketine yakınlık duyanların “vatan” kavramını kullandığı için devrimcileri Kemalist, Grup Yorum‘u “milliyetçi” olmakla suçladığını duymuştu bu kulaklar.

Çok demokratik bir ülke olduğumuz için o yaz bir seçimimiz daha var. Madem seçme özgürlüğümüz var, bir de faşizme Cumhurbaşkanı seçmemiz isteniyor. 10 Ağustos 2014’te yapılan seçimlerde sandıktan Recep Tayyip Erdoğan çıkıyor; seçildikten 18 gün sonra Meclis’te yemin ediyor. Yeminin sonunda Meclis sıralarından bir alkış kıyamet koparken gözümüz HDP sıralarına takılıyor. Herkes ayakta, hatta içlerinde Selahattin Demirtaş gibi Erdoğan’ı ayakta alkışlayanlar bile var.

Demirtaş neden ayakta alkışladığı sorulduğunda

Salonda hiç kimse alkışlamasaydı dahi ben alkışlardım… Yüzde 52 oy veren iradeye duyduğum saygının ifadesi. Alkışlanması gerekiyordu, o iradenin… Halkın iradesi ayakta alkışlanır (Al Jazeera).

diye yanıt veriyor. Düzen partisi CHP’nin milletvekillerinin bile ortaya saçılan rezilliklere veryansın ettiği, halkın ayyuka çıkan seçim hileleri yüzünden düzene en güvenmediği anda, Demirtaş’ın “halk iradesine” dair söyledikleri faşist düzenin kurumlarını meşrulaştırmaya yarıyor.

Halk iradesi ne demek, Erdoğan ve bağlı bulunduğu siyasi çizgi aslında hangi sınıfın iradesini temsil ediyor? HDP siyasetinde bu soruların artık yeri bulunmuyor.

HDP’liler oligarşinin kabinesiyle de yakından ilgilendi. Yaptıkları konuşmalarda MİT’in başındaki Hakan Fidan’ın Dışişleri Bakanlığı’na atanması temennilerinde bulundular.


Erdoğan’ın Cumhurbaşkanı seçilmiş olması Haziran Ayaklanması’na katılanların öfkesini daha çok büyütmüş, halkların endişelerini daha da çoğaltmışken, aynı endişeli yüzleri HDP’nin militan ve muazzam vekillerinde görmek mümkün olmuyor. HDP milletvekili Sırrı Süreyya Önder bir televizyon programında, gevrek gülüşüyle MİT’in başındaki Hakan Fidan için “Hakan Fidan’ın Dışişleri Bakanı olmasını isterim. Belirli bir mesafe yürüttük kendisiyle… Yakın mesaiye girince de bir güven temelinde bu ilişkiyi götürüyoruz. Bir an önce Dışişleri Bakanı olsun” diyor (Cumhuriyet, 27 Ağustos 2014). Ertesi gün de katıldığı Cumhurbaşkanlığı resepsiyonunda nereli olduğunu soran Emine Erdoğan’a “Adıyamanlıyım, Çok affedersiniz Türküm, tedavi oluyorum” diye “espirili” bir yanıt verince, o gece masadaki herkesi bir gülme alıyor.

İlahi.

“Kobane düştü düşüyor”

Sevimlinin o gece yaptığı espirilerin tebessümü hala yüzlerden silinmemişken, 13 Eylül 2014’te Suriye Kürdistan’ından gelen haberler pek yüzleri güldürecek biçimde olmuyor. Emperyalizmin silahlandırıp büyüttüğü çeteler Suriye’de kostümlü bir kıyamet provası yaparken iyice semiren Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) adlı katliamcı çete Kobane’deki Kürt halkına yönelik taaruzunu başlatıyor. Saldırının doruğa ulaştığı anda, ayakta alkışlanmasının üzerinden yaklaşık 40 gün geçmiş olan Cumhurbaşkanı Erdoğan “Şu anda Kobane düştü düşüyor” (7 Ekim) diye ağzı kulaklarında açıklama yapıyor. MİT’in Suriye’ye tırlarla gönderdiği silahların istikametine dair bir soru işareti kalmıyor.

Aynı günlerde saldırı altında olan yalnızca Kobane değil. 6-7 Ekim 2014 tarihlerinde Türkiye’de de Diyarbakır, Antep, Siirt, Bingöl başta olmak üzere pek çok ilde Kobane’ye destek vermek için yapılan eylemlere polis saldırıyor. Polis eylemcilerle baş etmekte yetersiz kalınca, hükümetin emriyle tanklar ve asker postalları şehir merkezlerine iniyor. Askerin yetiremediği yerde, devletin sivil faşistleri sokaklara inip insan avına başlıyor. Devlet iki gün içinde bu eylemlerin olduğu şehirlerde Türkiye’de halk eylemlerinde bir kerede en fazla öldürülen insan rekorunu kırıyor, 41 kişi katlediliyor.

İki gün sonra, 9 Ekim’de Bingöl’de polis bir aracı durdurup içindeki 4 kişiyi yargısız infaz ediyor. Başbakan Davutoğlu ertesi gün bu kişilerin Bingöl Emniyet Müdür Yardımcısı’na yapılan suikastle ilişkili olduğunu, “bir-iki saat içinde cezalandırıldıklarını” söyleyerek, yargısız infazı resmen bir devlet politikası olarak ilan ediyor. Kısa süre sonra öldürülen kişilerle Emniyet Müdürü’ne yapılan saldırı arasında hiçbir bağlantı olmadığı anlaşılıyor. Ancak ne olayın aslı soruşturuluyor ne de katiller ceza alıyor.

“Onurlu barış” işte böyle bir şey, Paris’ten Bingöl’e ve Kobane’ye ölen öldüğüyle kalıyor, sorumlulara “güven temelinde” espiriler yapılıyor.

Araçtı, amaca dönüştü

Arşivlere göre “yaptıklarımız yapacaklarımızın bir ölçüsüdür” lafı ilk kez 1960 tarihinde Menderes tarafından söylenmiş. Gerçekten de öyle, görmesini bilenler için Kürt hareketinin parlamento tarihi bundan sonra yapacaklarının da teminatı.

1989 yılından beri Kürt milliyetçiliğinin parlamentoya yönelik tavrını belirleyen şey pragmatizm oldu. Bunun için gerekirse bugün düzen partisi dedikleriyle, ertesi ay “faşizmi darbelemek” için ittifak yapmaya, ilkelerini çiğnemeye çekinmediler. Birkaç nedenden dolayı 1990’larda parlamentonun halka çözüm olarak sunulması mümkün değildi. Bu yüzden 2000’lerin ortasına kadar parlamento Kürt hareketi için bir araç olarak kaldı. Seçimlerdeki tutarsız tavırlarını eleştirenleri, “parlamentoyla çözüm olacağını söylemiyoruz” diye bastırıyorlardı.

“Barış süreci” denilerek başlatılan halka boyun eğdirme süreciyse Kürt hareketinin parlamentoyla olan ilişkisinde bir milat oldu. Oligarşinin ve uzlaşmacılığın 20 yıllık düşü gerçek oluyor, parlamento artık tek seçenek olarak sunuluyor. HDP’li milletvekilleri temsil ettikleri kitlenin katledilmesi emrini veren faşist kurmaylarla hoş sohbetler ediyorlar. “Öldürdüğünüz çocuklarımızın hesabını verin” diyecekleri yerde, ortak açıklamalar yaparak hep bir ağızdan “silahlı mücadelenin yerine demokratik siyaset” çağrısı yapıyorlar.

Düzenin güçleri Kürt milliyetçiliğini yıllardır yoğura yoğura kendi istediği şekle soktu. Şimdi de sefasını sürmek istiyor.

Kürt hareketinin parlamenterleri geçmişte tutarsız da olsa faşizmin zulümlerini teşhir etmeye uğraşır, onunla işbirliğinden kaçınırdı. Ancak artık faşizmle birlikte iş tutmanın önündeki bütün ilkesel, ideolojik engeller kalktı. Sırrı Süreyya Önder yakın zamanda yaptığı bir açıklamada, HDP’nin Türk ordusunun Süleyman Şah Türbesi’nin nakliyesi operasyonunda faşizmle işbirliği yaptığını, sahada bıraktığı mühimmatların faşizme geri iade edilmesine aracılık ettiğini, Kürdistan topraklarında yakalanan kontrgerillacıları serbest bıraktırdıklarını anlatıyordu (Evrensel, 30 Nisan 2015).

Bu öngörüsüzlüğe diyecek o kadar çok şey var ki, en iyisi susmak. Faşizme tutulan alkışlar Kobane’ye nasıl bomba ve kurşun olarak dönüp 2000 Kürt savaşçıyı canından ettiyse, bugün yapılan “silah bırakın” çağrılarının da giderek daha azgınlaşacak olan faşizme karşı halkı nasıl daha savunmasız hale getirdiği görülecek. Teslim ettiğiniz her bir mühimmat halkın evlatlarını katletmekte kullanılacak.

Tüm bu tarihin ışığında, düzenden beklentisi olan, onun istikrarından nemalanan kesimlerin bizi HDP’ye oy vermeye çağırmasından daha anlaşılır bir şey yok. Kürt milliyetçiliğini yıllardır yoğura yoğura kendi istedikleri biçimi verdiler, şimdi de sefasını sürmek istiyorlar. Asıl anlamsız olan, her hareketinde, her söyleminde kendini faşizme kanıtlamaya çalışan bu siyasete oy isteyen soldur.

Şimdiye kadar Türkiye’de ve dünyada parlamenter seçimler yoluyla halkların durumunun iyiye gittiğini gördünüz mü? HDP’nin şimdiye kadar yaptıkları size yetmedi mi? İnsanlar sokakta öldürülürken faşizmin kurmay kadrosuyla yaptıkları hoş sohbetler, faşizmin ordusuyla planlanan ortak operasyonlar, sorulmayan hesaplar çok mu hoşunuza gitti? Bu siyasete oy verip önünü açarak, onu daha da yüreklendirmek, “çok iyi yaptınız, böyle devam edin” mi demek istiyorsunuz?

siyasol