İmparatorluk dağılırken Anadolu'da kurulacak olan devletin ulus devlet olması adının Türkiye olması, koşullara uygun bir yapılanmaydı. Türkiye, Türk Ulus Devleti bu anlamda etnik bir yapılanma değil, imparatorluk döneminden kalma çeşitli etnik toplulukların üst bir siyasi birliğidir.   Her etnik kökene göre bir ulus devlet olmaz. Kürt sorununun Cumhuriye dönemi boyunca da devam etmesi, hem burjuva devrimimizin geç kalmış bir burjuva devrim niteliğinde olması, hem anadoludaki feodal yapının kurulan ''yeni''ye tepkisi ve hem de bir azınlık olmayan, azınlık statüsünde bulunmayan,   ülkenin eşit yurttaşı durumunda bulunan kürtlere karşı bu eşit yurttaşlığın tam olarak işletilememesidir. Yoksa, kürt sorununun bugünkü kangren durumunun doğrudan Cumhuriyet ve ulus devletle bir ilgisi olduğunu düşünmüyorum.

cumhuriyet kurulurken federasyon şeklinde bir düzenleme yapılsaydı, kürt sorunu olurmuydu.

Amac var olan sorunlara cözüm üretmek olsaydi döneme uygun bir cözüm bulunabilinirdi. Ama amac baska olunca günümüze kadar olan sorunlarla yasamak zorunda kaliyoruz.

M.Kemal laik bir Cumhuriyet düşünüyordu, doğuda ise hilafetten yana ağalık şeyhlik düzeni hüküm sürüyordu. Osmanlıdan kalma aşiretsel yapılara özerklik verildiğinde veya federatif bir devlet kurulduğunda belki de bugünkünden çok daha ağır ve büyük bir sorunumuz olurdu.

ortada kürt sorunu gibi bir sorunumuz varsa cumhuriyet döneminin kürtlere karşı hatalar yapmadığını söyleyemeyiz. kürt sorununun nedeni cumhuriyetin tek tipçi baskıcı uygulamalarıdır. kürde sen kürt değil türksün demek bir sorun değil mi.

İmparatorluğun kalıntıları üzerinde cumhuriyeti kurmak, laik bir ulus devlet inşa etmek hiç de kolay değil. Bu dönemde sorunlar da ortaya çıktı. En önemli sorun da kürt isyanlarıydı. Cumhuriyet dönemi boyunca meydana gelen kürt isyanları Cumhuriyet karşıtlığı üzerineydi. Bugün bu konuyu tek tipçilikle eleştirmeye kalkmak bana göre doğru değil. O tarihlerde yaşananlar bugünün penceresinden yorumlanamaz.

Sevgili yura;

Koca bir imparatorluk 600 yıl yaşadıktan sonra dağılmaya başlamışken, son bir hamleyle Anadolu'da bağımsız bir devlet kurulmuştur. Bu devlette imparatorluktan kalma pek çok etnik köken ve inanç sistemleri vardı. Elbette kürde ''sen türksün'' demek sorunlu bir ifadeydi, ama bu topraklarda yaşayan pek çok etnik yapı ve inanç sistemine ''sen türksün ve kürtsün''le başlayan etnik köken ve inan sistemi vurgularıyla da o dönemde bir ulus devlet inşası mümkün olmazdı. ''tek tipçilik'' AKP döneminin liberalleri tarafından dilimize kazandırılan bir kavram. ''Bu kadar etnik yapı ve inanç sisteminin bulunduğu bir yerde tek tipçi anlayış'' ile başlayan konuşmalar her gün sabahtan akşama, biraz da sistemin solunu yaratmak amacıyla zihinlere sokulmaya çalışıldı. Yoksul Anadolu insanı savaşlardan harap düşmüş, zor bela bir bağımsızlık kazanmış, bunu kazanırken koca bir imparatorluğun çöküşünü ve pek çok devlete bölündüğünü görmüş, içinde ve haklı olarak bir bölünme korkusu oluşturmuş, ümmet toplumundan ulus devlete geçmenin sancılarını yaşıyor, bir yandan anadoluda feodal-aşiretsel isyanlar başlamış vb. bu koşullarda bundan iyisini yapamazdı. Bu yüzden Cumhuriyet'i önemsemeliyiz. Cumhuriyet, Anadolu Aydınlanması tarihsel anlamda ilerici bir adımdır. Türkiye bugün doğusundaki ülkelerden bir farklılığa sahipse, olumlu anlamda 1908 ile başlayıp 1923'te iktidarı alan burjuva devrimi nedeniyledir.

Bence önce bunu anlamalı.
Anladıktan sonra ise eleştirel bakılabilir.

Anlamadan, o koşulları gözetmeden yapılacak her eleştiril yaklaşım savrulmayı da beraberinde getiriyor. Hataları yok muydu? Olmaz olur mu? Olmaması mümkün mü? Cumhuriyet gerici isyanlarda aşiret ağalarına karşı koyarken, bu isyan bastırma konusunda kullanılan şiddetin dozu onaylanabilir mi? Feodal yapıyla mücadele ederken Cumhuriyet'in yoksul insanları kendi safına çekecek bir mücadeleyi de ön alması gerekirken, toplu bir kıyım siyaseti izlemesi kabul edilebilir bir şey mi? Ulus devletin inşaasında Türk etnisitesinin fazla öne çıkartılıp, kürdün kültürel değerlerinin yok sayılması da bir başka yanlıştı. 12 Eylül'den sonra özellikle Diyarbakır hapishanelerinde yaşananların   bir insanın içini acıtmaması mümkün mü?

Kısaca çok yanlışlar yapıldı. Ama bu yanlışları dile getirirken, işi Cumhuriyet ve aydınlanma düşmanlığına vardırmak da bir başka yanlış...Ne yazık ki, iki yanlışı da savunmak özellikle bu AKP döneminde alışkanlık haline geldi.

M.Çulhaoğlu'nun İLERİdeki yazısının bir bölümü de ulus devlet karşıtı (sözde) solculara bir hatırlatma niteliğinde. Ön yargılardan arınmaya yardımcı olur mu, bilemem.

''Kürt halkının haklı davasını ve mücadelesini, demokratik özlemlerini haklı gördüğünüzde yanında mecburen almanız gereken başka bir şey vardır: Ulusal devleti, birilerinin kafasından çıkan “kötü bir fikir” gibi görecek, “keşke hiç olmasaydı” diyeceksiniz…

Oysa ulusal devlet birilerinin kafasına esen kötü bir fikir değil, kapitalist üretim tarzının tarihsel gelişiminin dayattığı bir zorunluluktu.   Öbür türlü olsaydı 16. yüzyıldan başlayarak 19. yüzyıl sonlarına uzanan geniş bir tarihsel dönemin çeşitli uğraklarında bu fikrin farklı ülkelerdeki insanların aklına nasıl olup da düşüverdiği son derece ilginç ve derinlikli bir araştırma konusu olurdu…

Bugün eleştirirsiniz, eksikliklerine, açmazlarına işaret edersiniz; ama tarihsel-nesnel temellerini hiç görmeyip efkârı garibe (tuhaf fikirler) ürünü sayamazsınız.
Bir de, sosyalizm gibi bir amacınız varsa,   İzmirli işçiyle ile Batmanlı işçinin sosyalizm için aynı mücadele süreci içinde buluşmasını sağlayacak bir zemin (bugün ve görünür gelecekte) bulamazsınız.''

https://ilerihaber.org/yazar/birini-alinca-digerleri-mecburi-mi-91132.html