Vietnam’ın büyük zaferinin yıldönümü: 60 yıl sonra geriye ne kaldı?



7 Mayıs, Vietnam’ın Fransa’yı Dien Bien Phu’da yenilgiye uğratmasının 60’ıncı yıldönümü. Büyük zaferin ülkesi, şimdi bir ABD müttefiki...

Fransız sömürgeci güçlerinin Dien Bien Phu’da, Vietnam güçleri tarafından yenilgiye uğratılmasının 60’ıncı yılı kutlandı. Laos sınırındaki Dien Bien Phu’da yapılan anma törenlerinin, bu yıl özel bir anlamı vardı. 7 Mayıs 1954’te kazanılan büyük zaferin komutanı General Vo Nguyen Giap, geçen Ekim ayında vefat ettiği için, bu yılki anma töreni ilk defa onsuz yapıldı.

General Giap’ın önderliğindeki Vietnam güçleri, Dien Bien Phu vadisindeki Fransız garnizonunu, aylar süren uzun bir kuşatmanın ardından teslim almıştı. 10 bin Vietnamlının yaşamına mâl olan zafer, binlerce ton ağırlığındaki topların ormanlık araziden büyük bir fedakarlıkla ulaştırılmasıyla mümkün olmuştu. Bu zaferin ardından Fransa’nın Hindiçin macerası sona ermiş, ABD de Vietnam’da yükselen sömürgecilik karşıtı harekete karşı doğrudan müdahale etme kararı almıştı.

Geride ne kaldı?
Vietnam’daki sembolik kutlamalar, ülkenin siyasi tercihlerini yansıtmıyor. 2000 yılında ABD’yle serbest ticaret anlaşması imzalayan Vietnam, Çin’e karşı Washington’un çevreleme operasyonunun da önemli bir müttefiki. General Giap’la aynı adı taşıyan Başbakan Nguyen Tan Dung, 2013 yılının Haziran ayında Singapur’da düzenlenen Asya zirvesinde “Bölgeye barış, istikrar ve kalkınma için gelen bir güçle stratejik yakınlaşma” diyerek bu ortaklığı tanımlamıştı.

Güney Çin Denizi’ndeki petrol arama faaliyetleri ve balıkçılık konularında, Pekin yönetimiyle ihtilafları bulunan Vietnam’da ABD’yi “olumlu” görenlerin oranı da bir hayli yüksek. 2002 yılında yapılan bir ankete göre bu ülkede birçok katliama ve insanlık suçuna imza atmış ABD’yi olumlu bulanların oranı yüzde 71...

Asya Pasifik’te gerilime ABD el attı
Çin ve Vietnam arasında Güney Çin Denizi’nde yaşanan “petrol platformu kurma” tartışmalarına, ABD de el attı. Çin’in tartışmalı Paracel Adaları yakınında petrol platformu kurma girişimlerinin Vietnam gemilerince engellenmeye çalışılması sırasında her iki ülkenin gemileri çarpışınca bölgedeki gerilim daha da tırmanmıştı.

ABD Dışişleri Bakanlığı, dün konuyla ilgili bir açıklama yaparak, Çin’in bölgede petrol platformu kurma çalışmalarını “provokatif” olarak nitelendirdi. Bakanlık Sözcüsü Jen Psaki “Tek taraflı bu girişim, Çin’in ihtilaflı sulardaki hak iddialarını, bölgenin barış ve düzenini hiçe sayacak şekilde artırarak sürdürmesinin bir örneği. Bölgedeki gemilerin tehlikeli hareketleri ve meydan okuyan tavırlarından endişeliyiz” dedi. ABD’nin bu açıklamalarına bölgedeki en eski müttefiklerinden biri olan Japonya’dan da destek geldi. Japonya Kabine Genel Sekreteri Yoşihide Suga “Çin’in yasadışı petrol sondajı girişimini ve neden olduğu gerilimi endişeyle izliyoruz” dedi.

Çin ise her iki ülkenin de hak iddia ettiği Paracel Adaları’ndaki gerilimden Vietnam’ı sorumlu tutarak, egemenlik haklarının ihlal edildiğini savundu.

ABD emperyalizminin zulmünden yıllar sonra vietnam ABDnin müttefiki haline gelmiş.