SOL PAYLAŞIM »
Marksizm ve sosyalizm üzerine teorik açıklama ve tartışmalar
Marksizm ve sosyalizm üzerine teorik açıklama ve tartışmalar
Alıntı Çizelgesi: melnur yazmış
Alıntı Çizelgesi: yorum2006 yazmış
Alıntı Çizelgesi: melnur yazmış
Alıntı Çizelgesi: Gökkağan yazmış
Sosyalist devletler kapitalizm yolunda hızlı bir şekilde ilerlerken komünizmde devlet olma fikri fazlasıyla ütopiktir. Bugün Çin ekonomik olarak kapitalist sistemle büyük pazarlar oluşturmuş ve dünya pazarından büyük pay alırken sosyalist devlet sistemi ile nereye kadar gidecektir?
Sosyalist devletler derken sanırım tekil olarak Çin'den söz ediyorsunuz. Çin kapitalizm yolunda adımlar atıyor. Kısmi özelleştirmeler yaparak kaynak yaratmaya ve üretimi arttırmaya çalışıyor. Bunu geçiş döneminin bir gereği olarak mı yapıyor, yoksa gerçekten kapitalizme mi yönelmiştir, bunu bilmiyoruz. Burada tartışılan konuyla da doğrudan ilişkili bir şey değil.
Çin'in "geçiş toplumu" olduğu nereden çıktı? Çin'de daha önce sanayide, uluslararası ticarette, bankacılıkta özel mülkiyet diye birşey yoktu ki. Şimdi ise tam gaz kapitalizm yolunda ilerliyorlar. Ben mesleğim gereği Çin firmalarıyla da görüşüyorum. Bunlar geçmişi çok eskiye gitmeyen yeni kurulmuş özel şirketler veya eski kamu şirketleri. Ancak çok ilginç bir durum var, kamu bürokratları kendi hesaplarına iş kotarıyor. İthalat ve ihracat ilişkileri, kredi alımları, herşey tamamen kapitalist ekonominin kurallarına göre işliyor. Hay ABD veya F. Alman firmalarıyla iş yapıyorsunuz, hay Çin firmalarıyla. Birşey farketmiyor, sistem aynı. Çok kısa sürede kapitalizme adapte olmuş durumdalar. İlginç bir durum daha var, ABD ve AB tekellerinin çoğu Çin'de kendi fabrikalarını kurmuş durumdalar. Dünyanın ünlü makina, elektrik, elektronik tekellerinin pek çoğu Çin'de üretim yapıyor. Çin emekçilerini ölesiye sömürüyorlar. Bir makina alacağınız zaman soruyorlar, Almanya, İsviçre, Fransa v.b. imalatı istersniz, bu kadar EURO, Bizim Çin'deki fabrikamızdan gelmesini isterseniz, şu kadar EURO diye. Yani Çin'de sosyalizm diye birşey kalmamıştır. Satışa gelen Çin'li teknik ve finans elemanları ise, hepsi iki dirhem bir çekirdek, Batılı burjuvalar gibi giyiniyor, konuşuyor, içlerinde mükemmel İngilizce konuşanlar var. Kredi talebiniz olursa da, aynı Batı bankalarının kıstasları ve standartları geçerli. Yani kapitalizm tüm kurum ve kurallarıyla Çin'e hakim olmuş durumda.
Bunu bir ara tartışmak gerek. Geçiş süreci, sosyalist toplum nedir, tam olarak ne anlama gelir, Çin bu konuda nereye oturuyor, yaşanan süreci nasıl yorumlamak gerekiyor...Uygun bir zamanda bu konuyu konuşmaya çalışırız. Ben de 85-87 yılları arasında Çin'in çeşitli bölgelerine beş-altı kez gitmiştim. Gözlemlerimi de aktarmaya çalışırım.
Çin komünist partisinin özelleştirmelerle ne yapmaya çalıştığını düşünüyorsunuz? Özelleştirmeleri NEP gibi geçici bir adım olarak mı görüyorsunuz? Çin'de çocuk işçilerin ağır işlerde çalıştırıldığı haberleri de var. Böyle bir sürecin sosyalizm kuruculukla bağdaşma imkanı var mı?
Alıntı Çizelgesi: yorum2006 yazmış
Alıntı Çizelgesi: melnur yazmış
Alıntı Çizelgesi: Gökkağan yazmış
Sosyalist devletler kapitalizm yolunda hızlı bir şekilde ilerlerken komünizmde devlet olma fikri fazlasıyla ütopiktir. Bugün Çin ekonomik olarak kapitalist sistemle büyük pazarlar oluşturmuş ve dünya pazarından büyük pay alırken sosyalist devlet sistemi ile nereye kadar gidecektir?
Sosyalist devletler derken sanırım tekil olarak Çin'den söz ediyorsunuz. Çin kapitalizm yolunda adımlar atıyor. Kısmi özelleştirmeler yaparak kaynak yaratmaya ve üretimi arttırmaya çalışıyor. Bunu geçiş döneminin bir gereği olarak mı yapıyor, yoksa gerçekten kapitalizme mi yönelmiştir, bunu bilmiyoruz. Burada tartışılan konuyla da doğrudan ilişkili bir şey değil.
Çin'in "geçiş toplumu" olduğu nereden çıktı? Çin'de daha önce sanayide, uluslararası ticarette, bankacılıkta özel mülkiyet diye birşey yoktu ki. Şimdi ise tam gaz kapitalizm yolunda ilerliyorlar. Ben mesleğim gereği Çin firmalarıyla da görüşüyorum. Bunlar geçmişi çok eskiye gitmeyen yeni kurulmuş özel şirketler veya eski kamu şirketleri. Ancak çok ilginç bir durum var, kamu bürokratları kendi hesaplarına iş kotarıyor. İthalat ve ihracat ilişkileri, kredi alımları, herşey tamamen kapitalist ekonominin kurallarına göre işliyor. Hay ABD veya F. Alman firmalarıyla iş yapıyorsunuz, hay Çin firmalarıyla. Birşey farketmiyor, sistem aynı. Çok kısa sürede kapitalizme adapte olmuş durumdalar. İlginç bir durum daha var, ABD ve AB tekellerinin çoğu Çin'de kendi fabrikalarını kurmuş durumdalar. Dünyanın ünlü makina, elektrik, elektronik tekellerinin pek çoğu Çin'de üretim yapıyor. Çin emekçilerini ölesiye sömürüyorlar. Bir makina alacağınız zaman soruyorlar, Almanya, İsviçre, Fransa v.b. imalatı istersniz, bu kadar EURO, Bizim Çin'deki fabrikamızdan gelmesini isterseniz, şu kadar EURO diye. Yani Çin'de sosyalizm diye birşey kalmamıştır. Satışa gelen Çin'li teknik ve finans elemanları ise, hepsi iki dirhem bir çekirdek, Batılı burjuvalar gibi giyiniyor, konuşuyor, içlerinde mükemmel İngilizce konuşanlar var. Kredi talebiniz olursa da, aynı Batı bankalarının kıstasları ve standartları geçerli. Yani kapitalizm tüm kurum ve kurallarıyla Çin'e hakim olmuş durumda.
Alıntı Çizelgesi: solcu yazmış
Çin komünist partisinin özelleştirmelerle ne yapmaya çalıştığını düşünüyorsunuz? Özelleştirmeleri NEP gibi geçici bir adım olarak mı görüyorsunuz? Çin'de çocuk işçilerin ağır işlerde çalıştırıldığı haberleri de var. Böyle bir sürecin sosyalizm kuruculukla bağdaşma imkanı var mı?
Bu yorumları-soruları yeni farkettim. Çok da geç oldu. Başlığı yukarı alalım, bir ara bu konuyu konuşuruz.
Alıntı Çizelgesi: solcu yazmış
Alıntı Çizelgesi: ayhan yazmış
Alıntı Çizelgesi: yabanadamı yazmış
bence devletin ne olduğunu sormamız gerekiyor. tarih boyunca devlet dediğimiz mekanizmadan insan evladının aldığı ürün nedir? bana kalırsa devletlerin her biçimi ölüm, sefalet ve zorbalıktan daha bol başka bir şey getirmedi. toplumu bir tohum gibi düşünüyorum, büyüyüp gelişmesi için, kendi içindeki ilişkileri sağlıklı ve düzenli bir şekilde yürütmesi için dışarıdan hiçbir müdahaleye ihtiyacı yok. insan toplum içinde yaşama, ötekilerle eşit ilişkiler kurma potansiyeline sahip bir varlıktır. bu potansiyelin özgürce kendine yaşama alanları açmasına en büyük engel devlettir kanımca. devlet anti sosyal bir olgudur. eğer zora dayalı her türlü yönetim biçimini ortadan kaldırsaydık özgürlük ve eşitlik kendiliğinden toplumun her köşesine yayılırdı diye düşünüyorum. yani özetle, devletsiz toplum çok da güzel olur, tadından yenmez gibi geliyor bana.
Çevreleri yoksul varoş insanlarıyla çevrili olan zengin kentlileri yaşamlarını devlet olmadan sürdürebilirler mi? Zengin ve fakir çok uzun bir tarihsel dönemde var ise, birlikte yaşıyorlarsa devletin varlığı olmadan bu ilişki sürdürülebilir miydi?
ayhan arkadaş, ne o, zengini yoksuldan koruyan devlet aygıtını mı savunmaya başladın
Okuma yazma öğrenmenin ve forumlara girip çıkmanın faydaları oluyor
Alıntı Çizelgesi: ayhan yazmış
Alıntı Çizelgesi: solcu yazmış
Alıntı Çizelgesi: ayhan yazmış
Alıntı Çizelgesi: yabanadamı yazmış
bence devletin ne olduğunu sormamız gerekiyor. tarih boyunca devlet dediğimiz mekanizmadan insan evladının aldığı ürün nedir? bana kalırsa devletlerin her biçimi ölüm, sefalet ve zorbalıktan daha bol başka bir şey getirmedi. toplumu bir tohum gibi düşünüyorum, büyüyüp gelişmesi için, kendi içindeki ilişkileri sağlıklı ve düzenli bir şekilde yürütmesi için dışarıdan hiçbir müdahaleye ihtiyacı yok. insan toplum içinde yaşama, ötekilerle eşit ilişkiler kurma potansiyeline sahip bir varlıktır. bu potansiyelin özgürce kendine yaşama alanları açmasına en büyük engel devlettir kanımca. devlet anti sosyal bir olgudur. eğer zora dayalı her türlü yönetim biçimini ortadan kaldırsaydık özgürlük ve eşitlik kendiliğinden toplumun her köşesine yayılırdı diye düşünüyorum. yani özetle, devletsiz toplum çok da güzel olur, tadından yenmez gibi geliyor bana.
Çevreleri yoksul varoş insanlarıyla çevrili olan zengin kentlileri yaşamlarını devlet olmadan sürdürebilirler mi? Zengin ve fakir çok uzun bir tarihsel dönemde var ise, birlikte yaşıyorlarsa devletin varlığı olmadan bu ilişki sürdürülebilir miydi?
ayhan arkadaş, ne o, zengini yoksuldan koruyan devlet aygıtını mı savunmaya başladın
Okuma yazma öğrenmenin ve forumlara girip çıkmanın faydaları oluyor
Faydaları olduğu kadar zararları da oluyor. Marksizmle, sosyalizmle ilgili olmayan pek çok iddia da sosyalizm veya marksizm olarak algılanabiliyor. Sosyalist forum örneğinde olduğu gibi.
ÇİN
Özel ilgi gösterilmesi gereken bir ülke hatta rejim
Tek siyasi parti komünist partisi iktidarda komünistler var üretim biçimi teknolojide olsa emek gücü ağırlıklı
Üretim ilişkileri işçiler -komünist burjuva ve küresel burjuva anti demokratik bürokrasi.
Ne garip bir ülke bu güne kadar gelmiş geçmiş bütün teorileri alt üst etti.
Ne diyeceğiz. Çinde kapitalizm var desek komünistler ülkede egemen Yok desek komünistler özel mülkiyet ha bire büyümekte.
Doluya koysak almıyor boşa koysak dolmuyor.
İşte çok özel inceleme gerektiren bir ülke.
1949 dan bu yana çok çeşitli devrimler geçirmiş ülke uzun yürüyüşler, köylülerin yürüyüşü, anti emperyalist kalkışma, komünistlerin iktidarı, kültür devrimi. Mao Zedong Dünyanın Lenin Stalin den sonra 3.,ismi.
Ve kapitalist entegrasyon.
Hayır demek kolay yok demekte
Acaba komünistler artık komünist değil mi yoksa komünistlik mi değişti
İşte erken gelen komünizm ve geliştirilemeyen teknoloji (üretici güçler) işi yeniden kapitalist üretim biçimine yani aslına geri döndürüyor.
Dünyaya sorulacak soru çok .Bütün inançlar ı hayatın gerçekleri yok ediyor.
Alıntı Çizelgesi: yorum2006 yazmış
Alıntı Çizelgesi: melnur yazmış
Alıntı Çizelgesi: Gökkağan yazmış
Sosyalist devletler kapitalizm yolunda hızlı bir şekilde ilerlerken komünizmde devlet olma fikri fazlasıyla ütopiktir. Bugün Çin ekonomik olarak kapitalist sistemle büyük pazarlar oluşturmuş ve dünya pazarından büyük pay alırken sosyalist devlet sistemi ile nereye kadar gidecektir?
Sosyalist devletler derken sanırım tekil olarak Çin'den söz ediyorsunuz. Çin kapitalizm yolunda adımlar atıyor. Kısmi özelleştirmeler yaparak kaynak yaratmaya ve üretimi arttırmaya çalışıyor. Bunu geçiş döneminin bir gereği olarak mı yapıyor, yoksa gerçekten kapitalizme mi yönelmiştir, bunu bilmiyoruz. Burada tartışılan konuyla da doğrudan ilişkili bir şey değil.
Çin'in "geçiş toplumu" olduğu nereden çıktı? Çin'de daha önce sanayide, uluslararası ticarette, bankacılıkta özel mülkiyet diye birşey yoktu ki. Şimdi ise tam gaz kapitalizm yolunda ilerliyorlar. Ben mesleğim gereği Çin firmalarıyla da görüşüyorum. Bunlar geçmişi çok eskiye gitmeyen yeni kurulmuş özel şirketler veya eski kamu şirketleri. Ancak çok ilginç bir durum var, kamu bürokratları kendi hesaplarına iş kotarıyor. İthalat ve ihracat ilişkileri, kredi alımları, herşey tamamen kapitalist ekonominin kurallarına göre işliyor. Hay ABD veya F. Alman firmalarıyla iş yapıyorsunuz, hay Çin firmalarıyla. Birşey farketmiyor, sistem aynı. Çok kısa sürede kapitalizme adapte olmuş durumdalar. İlginç bir durum daha var, ABD ve AB tekellerinin çoğu Çin'de kendi fabrikalarını kurmuş durumdalar. Dünyanın ünlü makina, elektrik, elektronik tekellerinin pek çoğu Çin'de üretim yapıyor. Çin emekçilerini ölesiye sömürüyorlar. Bir makina alacağınız zaman soruyorlar, Almanya, İsviçre, Fransa v.b. imalatı istersniz, bu kadar EURO, Bizim Çin'deki fabrikamızdan gelmesini isterseniz, şu kadar EURO diye. Yani Çin'de sosyalizm diye birşey kalmamıştır. Satışa gelen Çin'li teknik ve finans elemanları ise, hepsi iki dirhem bir çekirdek, Batılı burjuvalar gibi giyiniyor, konuşuyor, içlerinde mükemmel İngilizce konuşanlar var. Kredi talebiniz olursa da, aynı Batı bankalarının kıstasları ve standartları geçerli. Yani kapitalizm tüm kurum ve kurallarıyla Çin'e hakim olmuş durumda.
Çin'e 87-88 yıllarıydı sanırım, pekçok kez gittim. Başta Şang Hay, olmak üzere, Pekin kuanzo ve kuzeyde sınır bölgelerindeki şehirlere ve onların köylerine...Her gidişimde de bir hafta on beş gün kalıyordum. Özellikle Şang Hay'ın belirli bölgelerindeki yaşam standartı ile Çin'in diğer bölgelerindeki yaşam standartı arasında bir fark oduğu hemen görülüyor. Gittiğim yıllarda bile Şang Hay'ın belirli yerlerinde büyük AVM'ler vardı ve buraya gelenlerin önemlice bir kısmını giyim kuşamı, bizim Nişantaşı ahalisinden pek farklı yanı olmadığını söyleyebilirim.
Çin'de ağırlıklı olarak tekstil-konfeksiyon sektörünü dolaşıyorduk. Tercümanımıza sorduğumda bu işletmelerden bazılarının bireylere ait olduğunu ve ihracat yapma konusunda kolaylıklar yarattığı için tercih edildiğini söylüyordu. Sömürünün çok ağır olduğu işletmelerdeki çocuk sömürüsüne hiç rastlamadık. Ama kırsal bölgelerdeki üretim tesislerinde 18 yaş altı çocukların olduğunu da görüyorduk.Kuzeyde bir bölgede kırsal bir alandaki birkaç üretim tesisini görmeye gitmiştik. Konfeksiyon fabrikasıydı. Ve içeride çok fazla sayıda işçi vardı. Makine sayısına göre oldukça fazlaydı, kadınlar, erkekler, gen kız ve erkekler ve yaşı küçük olduğu belli olan çocuklar. İlk bakışta ''burada çalışmaması gereken yaşta çocuklarla dolu'' eleştirisi yapılabilir; ama bana göre durum hem farklıydı ve hem de perde arkasında bilmediğimiz bir neden vardı.
Türkiye'de herhangi bir tesise Avrupa'dan bir heyet gelsin, mutlaka o tesis elden geçirilir, güzel görünmeye dönük hazırlıklar yapılır, çalışanlar uyarılarak her zamankinden daha da ciddi bir şekilde işlerini yapmaya odaklanmaları istenir. Ama gittiğimiz yerdeki fabrikada böyle bir ''özen''in gösterilmediğini söyleyebilirim. Bir kere Türkiye'de alıştığımız ''ciddiyet'' yoktu. Herkes güleryüzlü, o doğu insanına özgü sıcaklık, bir anlamda ''curcuna'', çocukların sağa sola koşuşturmaları... İşçi ile işçinin yöneticisi pozisyonunda olanların ''senli benliği''. Bir kapitalist ülke tesisinde asla göremeyeceğimiz görüntülerdi bunlar.
Çin'de dikkatimi çeken ve Türkiye'de de çok yanlış yorumlanan bir ücret olayı da var. Tercümanımıza o zaman trafik polislerinin ne kadar maaş aldığını sormuştum. 50-60 dolar gibi bir yanıt vermişti. Doların da o zamanlar liraya eşit bir karşılığı vardı. Yani trafik polisi 5* ya da 60 lira aylık alıyordu. Nasıl geçindiklerini sorduğumda tercüman yettiğini söylemişti. Barınma, eğitim, sağlık gibi temel ihtiyaçların devlet tarafından karşılandığını söylüyordu.Dikkatimi çeken başka bir konu da, sabahları erkenden kızıl bayraklı grupların kendiliğinden sabah sporu yapmasıydı. Çoğu ortayaşlı veya yaşlı sayılabilecek kesimlerdi.
Çin'de Komünist Parti iktidarda ve yüzeysel bir gözlem Çin'in kapitalistleşme yolunda adımlar attığı şeklinde olabilir. 80'li yılların ortalarında gördüğüm Çin'den bugüne iktidarda radikal bir değişim gözükmüyor. ÇKP hala iktidarda ve SSCB'nin çözülüşüne benzer bir süreç de yaşanmıyor. Benzetme yapılacaksa sanki NEP benzeri bir ekonomi yönünde adımlar atıyor. Böyle mi, tam bilmiyoruz; elimizde süreci anlayacak yeterli veri bulunmuyor. ÇKP'nin sosyalizm perspektifinin ne olduğu, ekonomideki gidişatı nereye oturttuğu, sağa açılma ile toplumda ortaya çıkan yaşam standartı farklılıkları konusunda önlemler alınıp alınmayacağı konusu en azından benim için belirsiz. Bu konularda içeriden bilgiye sahip değilim. Ama şu da bir gerçek; sosyalist toplum düzeni veya kurulumu her ülkeye özgü bir gelişim seyri izleyecektir. Çin benim gittiğim dönemde bir milyarın üzerinde bir nüfusa sahipti. Kapitalizmi yaşamamış köylü bir nüfusun egemen olduğu bir ülkede sosyalist kuruculuğun toplumun tüm barınmadan sağlığa, eğitimden ulaşıma kadar temel gereksinimleri karşılamayı planlaması hiç de kolay değil. Sadece yeme içme konusu bile başlıbaşına bir sorun. ÇKP bu sorunların üstesinden gelebilmek için karma bir ekonomik anlayışı yürütüyor da olabilir.